ماده ۳۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری

شاهد يا مطلع براي حضور در دادگاه احضار مي شود . چنانچه شاهد يا مطلع بدون عذر موجه در جلسه دادگاه حاضر نشود و كشف حقيقت و احقاق حق ، متوقف بر شهادت شاهد يا كسب اطلاع از مطلع باشد و يا جرم با امنيت و نظم عمومي مرتبط باشد ، به دستور دادگاه در صورت وجود ضرورت حضور جلب مي شود . تبصره ماده 320: در احضاريه شاهد يا مطلع بايد موضوع شهادت يا كسب اطلاع و نتيجه عدم حضور ذكر شود .

توضیح واژگان

شاهد همان مشاهده کننده وقوع جرم یا فردی است که جرم را به یکی دیگر از حواس خود ادراک نموده است.4692484 مطلع را باید فردی دانست که از طریق مشاهده یا سایر حواس خود، جرم را ندیده یا ادراک نکرده است. اما در خصوص وقوع آن اطلاعاتی دارد.4692504

پیشینه

سابقاً ماده 159 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.1640356

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده به امکان احضار شاهد تأکید کرده است. اما اجبار وی به ادای شهادت و یا اعمال مجازات در صورت استنکاف از ادای شهادت را امکانپذیر نمی داند.1641032در واقع اختیار را باید از شرایط مهم شاهد دانست که موجب عدم استماع هرگونه اجبار به شهادت می شود.1641028 شهادت شاهد را باید از دلایلی دانست که علاوه بر شاکی، متهم نیز می تواند برای دفع اتهام خود به آن استناد کند.483284

در خصوص احضار شاهد، عده ای احضار وی را مستلزم رعایت قوانین و مقررات در این خصوص دانسته اند.3295516

سوابق فقهی

در خصوص وجوب یا عدم وجوب ادای شهادت، فقهای عدلیه شهادت را به دلیل آن که می تواند منجر به اجرای دالت شود، نوعی تکلیف واجب دانسته اند. اما در خصوص کفایی یا عینی بودن این واجب در فرض تعدد شهود میان فقها اختلاف نظر ات.3171460

رویه قضایی

به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، قانونگذار اجازه جلب شاهد را در شرایط مقرر داده است. لذا باید موجبات این امر نیز فراهم گردد. در واقع اگرچه ادای شهادت الزامی نیست، اما جلب وی امکان پذیر است.2577776