ماده ۹۰۶ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشد موجود نباشد هر یک از اب...» ایجاد کرد) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
به شخصی ماده که انسان، از نطفه او به وجودآید؛ مادر گویند.( | به شخصی ماده که انسان، از نطفه او به وجودآید؛ مادر گویند. (۸۵۰۵۷) | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
اگر وارث متوفی، منحصر به مادر باشد؛ ثلث ترکه را به فرض، و مابقی را به رد، تملک | اگر وارث متوفی، منحصر به مادر باشد؛ ثلث ترکه را به فرض، و مابقی را به رد، تملک می‌نماید. (۳۸۸۷۵) (۲۷۱۳۲۸) و اگر وراث متوفی، منحصر به ابوین او باشد؛ ترکه به نسبت ذکور دو برابر اناث، میان آنان تقسیم می‌گردد؛ مگراینکه مادر، دارای حاجب باشد؛ که دراینصورت، فرض او به یک ششم کاهش می‌یابد. (۵۲۰۹۳) و درصورتی که وراث متوفی، منحصر به ابوین او باشد؛ با وجود اخوه متعدد برای وی، باحصول شرایط قانونی، سهم مادر به یک ششم، کاهش می‌یابد. (۸۹۳۶۷۱) | ||
== مستندات فقهی == | == مستندات فقهی == | ||
آیه | آیه ۱۱ سوره نساء، نصیب پدر و مادر را، از ترکه فرزند متوفای خود، معین نموده‌است: «یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأبَوَیْهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا»(۶۷۳۰۱۶) پس با استناد به روایتی از امام صادق، فقط دو برادر یا چهار خواهر ابوینی یا ابی، می‌توانند حاجب مادر از بعض فرض خود گردند. (۱۲۵۸۷۰۵) و با استناد به روایتی از امام باقر، درصورتیکه فقط ابوین متوفی، وارث او باشند؛ دو ثلث ترکه متعلق به پدر بوده، و مابقی آن، به مادر می‌رسد. (۱۲۵۷۵۸۱) (۱۲۵۷۵۷۵) | ||
== سوابق فقهی == | == سوابق فقهی == | ||
فرزند متوفی، | فرزند متوفی، نمی‌تواند حاجب پدر او باشد؛ زیرا پدر، فقط دارای یک فرض است؛ و حجب، درمورد کسی که گاهی به فرض ارث می‌برد؛ و گاهی به قرابت، معنایی ندارد. (۹۵۴۱۳) ولی درصورتیکه متوفی، دارای فرزند بوده باشد؛ سهم مادر او، از ثلث به سدس ترکه، کاهش می‌یابد. (۹۵۴۱۶) و بدیهی است درصورتیکه پدر میت، وارث منحصر او باشد؛ همه ماترک، به پدر می‌رسد. (۹۸۰۱) | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
در این ماده، به جای اصطلاح درجه، باید کلمه (صنف) به کار | در این ماده، به جای اصطلاح درجه، باید کلمه (صنف) به کار می‌رفت. (۳۸۸۷۵) | ||
نسخهٔ ۴ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۶
اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشد موجود نباشد هر یک از ابوین در صورت انفراد، تمام ارث را می‌برد و اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث و پدر دو ثلث می‌برد لیکن اگر مادر حاجب داشته باشد سدس از ترکه متعلق به مادر و بقیه مال پدر است.
توضیح واژگان
به شخصی ماده که انسان، از نطفه او به وجودآید؛ مادر گویند. (۸۵۰۵۷)
نکات توضیحی تفسیری دکترین
اگر وارث متوفی، منحصر به مادر باشد؛ ثلث ترکه را به فرض، و مابقی را به رد، تملک می‌نماید. (۳۸۸۷۵) (۲۷۱۳۲۸) و اگر وراث متوفی، منحصر به ابوین او باشد؛ ترکه به نسبت ذکور دو برابر اناث، میان آنان تقسیم می‌گردد؛ مگراینکه مادر، دارای حاجب باشد؛ که دراینصورت، فرض او به یک ششم کاهش می‌یابد. (۵۲۰۹۳) و درصورتی که وراث متوفی، منحصر به ابوین او باشد؛ با وجود اخوه متعدد برای وی، باحصول شرایط قانونی، سهم مادر به یک ششم، کاهش می‌یابد. (۸۹۳۶۷۱)
مستندات فقهی
آیه ۱۱ سوره نساء، نصیب پدر و مادر را، از ترکه فرزند متوفای خود، معین نموده‌است: «یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأبَوَیْهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا»(۶۷۳۰۱۶) پس با استناد به روایتی از امام صادق، فقط دو برادر یا چهار خواهر ابوینی یا ابی، می‌توانند حاجب مادر از بعض فرض خود گردند. (۱۲۵۸۷۰۵) و با استناد به روایتی از امام باقر، درصورتیکه فقط ابوین متوفی، وارث او باشند؛ دو ثلث ترکه متعلق به پدر بوده، و مابقی آن، به مادر می‌رسد. (۱۲۵۷۵۸۱) (۱۲۵۷۵۷۵)
سوابق فقهی
فرزند متوفی، نمی‌تواند حاجب پدر او باشد؛ زیرا پدر، فقط دارای یک فرض است؛ و حجب، درمورد کسی که گاهی به فرض ارث می‌برد؛ و گاهی به قرابت، معنایی ندارد. (۹۵۴۱۳) ولی درصورتیکه متوفی، دارای فرزند بوده باشد؛ سهم مادر او، از ثلث به سدس ترکه، کاهش می‌یابد. (۹۵۴۱۶) و بدیهی است درصورتیکه پدر میت، وارث منحصر او باشد؛ همه ماترک، به پدر می‌رسد. (۹۸۰۱)
انتقادات
در این ماده، به جای اصطلاح درجه، باید کلمه (صنف) به کار می‌رفت. (۳۸۸۷۵)