ماده ۲۶۸ قانون تجارت

اگر مبلغی از وجه برات پرداخته شود به همان اندازه برات دهنده و ظهرنویسها بری می شوند و دارنده برات فقط نسبت به بقیه می تواند اعتراض کند.

توضیح واژگان

برات: به سندی که به موجب آن، امضاکننده از شخص معینی بخواهد که در موعدی مشخص، مبلغی را در وجه شخص ثالث، یا به حواله کرد، و یا در وجه حامل تأدیه نماید.(619754)

پیشینه

به موجب ماده 39 قانون متحدالشکل ژنو، دارنده برات، نباید با پرداخت قسمتی از وجه برات مخالفت نماید. و براتگیر نیز می تواند تقاضا نماید که چنین پرداختی، در برات ذکر گردیده؛ و به وی رسید داده شود.(458181)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به نظر برخی از حقوقدانان، تأدیه قسمتی از وجه برات، به نفع مسئولان آن است. چراکه بدین ترتیب، آنان نسبت به بخشی از تعهد خود بری می گردند. از طرفی هم، به نفع دارنده برات است که قسمتی از طلب خود را، وصول نماید. قانونگذار هم بنابر ملاحظات اقتصادی، مبادرت به وضع این ماده نموده است. و به نظر برخی دیگر، باتوجه به ویژگی اسناد بازرگانی، که به طور مداوم، درصدد تضمین حقوق اشخاص متضرر است؛ نه کاهش مسئولیت یا تقسیم آن بین اشخاص متعدد، با هدف کم نمودن فشار مالی واردشده بر آنان.(1022301) که البته مفاد این ماده، برخلاف قاعده مندرج در ماده 277 قانون مدنی وضع گردیده است.(458180) و توان قابلیت تأدیه قسمتی از وجه برات را، از مصادیق تعهدات تجزیه پذیر دانست.(732061) بنابراین چنانچه دارنده برات، از دریافت قسمتی از وجه آن خودداری نماید؛ براتگیر می تواند با استناد به ماده 273 قانون مدنی، با سپردن مبلغ مزبور به صندوق دادگستری، نسبت به همان قسمت از وجه برات، بری الذمه گردد. اما درصورتیکه دارنده، با دریافت بخشی از وجه برات، موافقت نماید؛ تا زمانی که کل مبلغ را دریافت ننموده؛ مکلف نیست که برات را در اختیار براتگیر قرار دهد.لیکن باید به وی رسید داده؛ و مراتب را بر روی برات قید نماید.(907227) لذا این ماده، دلالت بر تکلیف دارنده برات، نسبت به دریافت قسمتی از وجه برات دارد.(1033470)