ماده ۴۱۶ قانون تجارت

ماده 416 قانون تجارت: محکمه باید در حکم خود تاریخ توقف تاجر را معین نماید و اگر در حکم معین نشد تاریخ حکم تاریخ توقف محسوب است.

توضیح واژگان

حکم توقف را حکم دادگاه بر ورشکستگی بازرگان از تاریخ معلوم دانسته اند.329312 تاریخ توقف تاجر را زمانی دانسته اند که در وضعیت مالی وی اختلالی ایجاد شده و قادر به انجام تعهدات خود نیست. تعیین این تاریخ با دادگاه است. در فرض عدم تعیین تاریخ توقف در حکم دادگاه، باید تاریخ حکم را تاریخ توقف دانست.1839568

فلسفه و مبانی نظری ماده

تعیین تاریخ توقف تاجر از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا از این تاریخ تغییرات بسیاری در روابط تاجر با دیگران و نیز معاملات وی ایجاد می شود. چرا که از این تاریخ تاجر حق مداخله در اموال خود را نداشته و نیز برخی از معاملات وی باطل یا قابل فسخ خواهد بود. از این دوره تحت عنوان «دوران مشکوک» یاد می شود.1839376 اگر بطلان معاملات را از تاریخ صدور حکم ورشکستگی قرار می دادند، ممکن بود تاجر تا زمان صدور حکم ورشکستگی مبادرت به معاملاتی کند که برای خود و طلبکاران زیان آور باشد.2266116

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ورشکستگی حالتی است که صدور حکم ورشکستگی به وجود می آید. اما آثار آن به تاریخ توقف که ممکن است قبل از صدور حکم نیز به وجود آمده باشد سرایت می کند.1345124 تعیین تاریخ توقف تاجر وضع حقوقی وی و نیز امکان مداخله او در اموال و حقوق مالی اش را تغییر داده و از تاریخ توقف حق مداخله در اموال و حقوق مالی خود را ندارد.2714720 در این خصوص مشخص نشده است که تعیین تاریخ توقف تا چه مدت قبل تر از صدور حکم امکان پذیر است. لذا امکان دارد این تاریخ ماه ها یا حتی سال ها قبل تر از صدور حکم تعیین شود. این امر تعداد اشخاص ثالثی را که طرف معامله با تاجر بوده اند بیشتر می کند که امری قابل انتقاد است2266136 .در این خصوص میزان بدهی و نوع آن فاقد اهمیت بوده و دین ولو جزئی نیز در صورت عدم پرداخت می تواند تاجر را در معرض توقف و اعلان ورشکستگی قرار دهد. البته در صورتی که دین بسیار جزئی بوده و تاجر آن را پرداخت کند، به عقیده گروهی محاکم از اعلان ورشکستگی صرف نظر می کنند.1890996قواعد فوق را در خصوص تاجر متوفی نی قابل اعمل دانسته اند و هرگاه نتوان تاریخ توقف وی را تعیین کرد، تاریخ فوت او را تاریخ توقف تلقی کرده اند.2266140