احترام به قانون در اندیشه افلاطون

احترام به قانون در اندیشه افلاطون نام مقاله ای از امید احمدی است که در شماره یک دوره 45 (فروردین 1394) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.

چکیده

یکی از مسائل اساسی در فلسفة حقوق، «احترام به قانون» است؛ یعنی به چه ترتیب می‌توان در شرایط عادی اطاعت از قانون را توجیه کرد؟ یا برعکس، آیا شرایطی وجود دارد که نافرمانی از قانون از لحاظ اخلاقی موجه باشد؟ برداشت عموم از دیدگاه افلاطون دربردارندة توجیه مقتدرانه و اطاعت بدون قید و شرط از قانون است، که فاقد مبنای عقلانی است. در نوشتار حاضر، ضمن نقد تفاسیر اقتدارگرایانه، اقتدار قانون از دیدگاه فضیلت اخلاقی بررسی می‌‌شود. در این دیدگاه، دلیل احترام شهروندان به قانون کسب فضایل اخلاقی است. در جایی که معلوم شود امکان ایجاد تعامل و برقراری گفت‌وگو، به منزلة پیش‌شرط فضلیت اخلاقی، میان قانون‌گذاران و شهروندان وجود ندارد، گزینة نافرمانی از قانون مطرح می‌شود.

کلیدواژه ها

• اقتدار
• فضیلت
• قانون
• نافرمانی مدنی