اعتبار شرط انتخاب دادگاه در بارنامه های دریایی

اعتبار شرط انتخاب دادگاه در بارنامه های دریایی نام مقاله ای از محمد کاظمی فر و علی رضا محمدزاده وادقانی است که در شماره یکم ( بهار و تابستان 1401) فصلنامه حقوق خصوصی دانشگاه تهران منتشر شده است.

چکیده

شرط انتخاب دادگاه در بارنامه‏های دریایی، که به شرط صلاحیت معروف است، توافقی است که به موجب آن طرفین قرارداد حمل‌ونقل دریایی کالا دادگاهی را برای حل‌وفصل اختلافات ناشی از آن انتخاب می‏کنند. درج چنین شروطی در بارنامه‌های دریایی موجب اعطای صلاحیت به دادگاه خارجی و سلب صلاحیت از دادگاه صالح داخلی می‏شود و رسیدگی در دادگاه خارجی در بسیاری موارد به اعمال قانون مقر دادگاه بر حل‌وفصل اختلاف می‌انجامد و مسئولیت متصدی را تحت تأثیر قرار می‏دهد. از سوی دیگر، اغلب مقررات بین‌المللی و داخلی حاکم بر حمل‌ونقل دریایی کالا امری است و اعتبار شرط انتخاب دادگاه خارجی در بارنامه‏های دریایی ممکن است به دلیل مخالفت با نظم عمومی مورد تردید قرار گیرد. صرف‏نظر از رعایت شرایط اساسی حاکم بر اعتبار قراردادها در تشکیل توافقات صلاحیت، دادگاه‏های کشورهای مختلف، با توجه به نظام حقوقی حاکم، معیارهایی را برای اجرای این شرط در نظر می‏گیرند و ممکن است به دلیل مناسب نبودن دادگاه منتخب یا تقلب نسبت به قانون به شرط انتخاب دادگاه ترتیب اثر ندهند. با وجود این، هم‌اکنون اعتبار شرط انتخاب دادگاه در اغلب معاهدات بین‏المللی و نظام‌های حقوقی ملی پذیرفته شده است و دادگاه‏های کشورهای مختلف آن را رعایت می‌کنند. بررسی اعتبار این شرط موضوع این نوشتار را تشکیل می‏دهد.

کلیدواژه ها

• انتخاب دادگاه
• بارنامه دریایی
• شرط
• صلاحیت
• قرارداد حمل و نقل

مقالات مرتبط

• بند 8 ماده 54 قانون دریایی