ماده ۱۲ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
دوره حمایت از کپی رایت عبارت است از دوره زندگی [[پدیدآورنده]] به علاوه پنجاه سال پس از مرگ او.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4919732|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>
دوره حمایت از [[کپی رایت]] عبارت است از دوره زندگی [[پدیدآورنده]] به علاوه پنجاه سال پس از مرگ او.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4919732|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>


== مطالعات تطبیقی ==
== مطالعات تطبیقی ==
به موجب بند 1 ماده 7 کنوانسیون برن و همچنین موافقتنامه تریپس و کنوانسیون جهانی حق مولف نیز مدت حمایت پنجاه سال پس از مرگ [[پدیدآورنده]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری مالکیت ادبی و هنری در ایران و بررسی تطبیقی آن با آمریکا و قراردادهای بین المللی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4971960|صفحه=|نام۱=ساناز|نام خانوادگی۱=الستی|چاپ=2}}</ref> درواقع به موجب اصلاح این ماده، مدت حمایت در ایران، با مدت حمایت در قوانین هم گام شد. پیش از این اصلاح، مدت حمایت از [[اثر|آثار]] ادبی و هنری، سی سال پس از مرگ [[پدیدآورنده]] بود که به موجب این اصلاح، به پنجاه سال تغییر یافت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4931296|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>
به موجب [[بند 1 ماده 7 کنوانسیون برن]] و همچنین [[موافقتنامه تریپس]] و [[کنوانسیون جهانی حق مولف]] نیز مدت حمایت پنجاه سال پس از مرگ [[پدیدآورنده]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری مالکیت ادبی و هنری در ایران و بررسی تطبیقی آن با آمریکا و قراردادهای بین المللی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4971960|صفحه=|نام۱=ساناز|نام خانوادگی۱=الستی|چاپ=2}}</ref> درواقع به موجب اصلاح [[ماده ۱۲ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸|این ماده]]، مدت حمایت در ایران، با مدت حمایت در قوانین بین المللی هم گام شد. پیش از این اصلاح، مدت حمایت از [[اثر|آثار]] ادبی و هنری، سی سال پس از مرگ [[پدیدآورنده]] بود که به موجب این اصلاح، به پنجاه سال تغییر یافت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4931296|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>


== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
غرض از ایجاد [[اثر|آثار]] ادبی و هنری و در نظر گرفتن [[حقوق انحصاری]] برای [[پدیدآورنده]]، النهایه انتفاع جامعه از آن [[اثر|آثار]] است. لذا [[حقوق مادی]] [[پدیدآورنده]] محدود در نظر گرفته شده است تا پس از استفاده [[پدیدآورنده]] و بازماندگان او برای مدت مشخصی، آن [[اثر]] وارد قلمرو عمومی شده و به تدریج جزء دارایی های فکری جامعه قرار گیرد و همگان بتوانند از آن برخوردار شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه ای بر حقوق مالکیت معنوی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4694656|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=میرحسینی|چاپ=3}}</ref>
غرض از ایجاد [[اثر|آثار]] ادبی و هنری و در نظر گرفتن [[حقوق انحصاری]] برای [[پدیدآورنده]]، النهایه انتفاع جامعه از آن [[اثر|آثار]] است. لذا [[حقوق مادی]] [[پدیدآورنده]] محدود در نظر گرفته شده است تا پس از استفاده [[پدیدآورنده]] و بازماندگان او برای مدت مشخصی، آن [[اثر]] وارد قلمرو عمومی شده و به تدریج جزء [[دارایی فکری|دارایی های فکری]] جامعه قرار گیرد و همگان بتوانند از آن برخوردار شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه ای بر حقوق مالکیت معنوی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4694656|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=میرحسینی|چاپ=3}}</ref>


== نکات توضیحی ==
== نکات توضیحی ==
منظور از مدت حمایت در انواع [[آفرینش های فکری]]، مدت زمانی است که [[اثر]] فکری، در قلمرو [[مالکیت خصوصی]] قرار دارد و در آن زمان، حق [[بهره برداری مادی]] [[اثر]]، در زمان حیات [[پدیدآورنده]]، متعلق به او و پس از فوت او، بسته به قانون هر کشوری، برای مدت زمان مشخصی متعلق به وارث یا موصی له یا انتقال گیرنده می باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق آفرینش های ادبی و هنری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5071748|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=آیتی|چاپ=-}}</ref> پس از گذشت این مدت زمان مشخص (که در حقوق ایران پنجاه سال از فوت [[پدیدآورنده]] است)، [[اثر]] وارد حوزه [[مالکیت عمومی]] می شود و به دنبال آن، هر شخصی می تواند هرگونه استفاده ای از آن [[اثر]]، اعم از چاپ، عرضه، نمایش و... نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق آفرینش های ادبی و هنری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5071800|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=آیتی|چاپ=-}}</ref>
منظور از مدت حمایت در انواع [[آفرینش های فکری]]، مدت زمانی است که [[اثر]] فکری، در قلمرو [[مالکیت خصوصی]] قرار دارد و در آن زمان، حق [[بهره برداری مادی]] [[اثر]]، در زمان حیات [[پدیدآورنده]]، متعلق به او و پس از فوت او، بسته به قانون هر کشوری، برای مدت زمان مشخصی متعلق به [[وارث]] یا [[موصی له]] یا انتقال گیرنده می باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق آفرینش های ادبی و هنری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5071748|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=آیتی|چاپ=-}}</ref> پس از گذشت این مدت زمان مشخص (که در حقوق ایران پنجاه سال از فوت [[پدیدآورنده]] است)، [[اثر]] وارد حوزه [[مالکیت عمومی]] می شود و به دنبال آن، هر شخصی می تواند هرگونه استفاده ای از آن [[اثر]]، اعم از چاپ، [[عرضه]]، [[نمایش]] و... نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق آفرینش های ادبی و هنری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5071800|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=آیتی|چاپ=-}}</ref>


سیاق عبارات اخیر این ماده بیانگر این مساله است که منظور قانون گذار، برقراری [[مالکیت دولتی]] بر این [[اثر|آثار]] فکری نبوده. در واقع برخورد دولت با [[اثر|آثار]] فکری، نمی تواند مانند برخورد با سایر [[اموال دولتی]] و به مثابه [[ملک خصوصی]] دولت باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4961160|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>
سیاق عبارات اخیر این ماده بیانگر این مساله است که منظور قانون گذار، برقراری [[مالکیت دولتی]] بر این [[اثر|آثار]] فکری نبوده. در واقع برخورد دولت با [[اثر|آثار]] فکری، نمی تواند مانند برخورد با سایر [[اموال دولتی]] و به مثابه [[ملک خصوصی]] دولت باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4961160|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>


در خصوص [[انتقال قهری]] ناشی از ارث، تفاوتی میان [[مال فکری|اموال فکری]] با سایر اموال وجود ندارد، مگر در بحث محدودیت های زمانی که ویژه اموال فکری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4958984|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>
در خصوص [[انتقال قهری]] ناشی از ارث، تفاوتی میان [[مال فکری|اموال فکری]] با سایر [[مال|اموال]] وجود ندارد، مگر در بحث محدودیت های زمانی که ویژه [[مال فکری|اموال فکری]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4958984|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=خدمتگزار|چاپ=2}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۶ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۰

ماده ۱۲ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان (اصلاحی 1389/05/31): مدت استفاده از حقوق مادی پدیدآورنده موضوع این قانون که به موجب وصایت یا وراثت منتقل می شود، از تاریخ مرگ پدیدآورنده پنجاه سال است و اگر وارثی وجود نداشته باشد یا بر اثر وصایت به کسی منتقل نشده باشد، برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار حاکم اسلامی (ولی فقیه) قرار می گیرد.

تبصره ـ(اصلاحی 1389/05/31) مدت حمایت اثر مشترک موضوع ماده (6) این قانون پنجاه سال بعد از فوت آخرین پدیدآورنده خواهد بود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

دوره حمایت از کپی رایت عبارت است از دوره زندگی پدیدآورنده به علاوه پنجاه سال پس از مرگ او.[۱]

مطالعات تطبیقی

به موجب بند 1 ماده 7 کنوانسیون برن و همچنین موافقتنامه تریپس و کنوانسیون جهانی حق مولف نیز مدت حمایت پنجاه سال پس از مرگ پدیدآورنده است.[۲] درواقع به موجب اصلاح این ماده، مدت حمایت در ایران، با مدت حمایت در قوانین بین المللی هم گام شد. پیش از این اصلاح، مدت حمایت از آثار ادبی و هنری، سی سال پس از مرگ پدیدآورنده بود که به موجب این اصلاح، به پنجاه سال تغییر یافت.[۳]

فلسفه و مبانی نظری ماده

غرض از ایجاد آثار ادبی و هنری و در نظر گرفتن حقوق انحصاری برای پدیدآورنده، النهایه انتفاع جامعه از آن آثار است. لذا حقوق مادی پدیدآورنده محدود در نظر گرفته شده است تا پس از استفاده پدیدآورنده و بازماندگان او برای مدت مشخصی، آن اثر وارد قلمرو عمومی شده و به تدریج جزء دارایی های فکری جامعه قرار گیرد و همگان بتوانند از آن برخوردار شوند.[۴]

نکات توضیحی

منظور از مدت حمایت در انواع آفرینش های فکری، مدت زمانی است که اثر فکری، در قلمرو مالکیت خصوصی قرار دارد و در آن زمان، حق بهره برداری مادی اثر، در زمان حیات پدیدآورنده، متعلق به او و پس از فوت او، بسته به قانون هر کشوری، برای مدت زمان مشخصی متعلق به وارث یا موصی له یا انتقال گیرنده می باشد. [۵] پس از گذشت این مدت زمان مشخص (که در حقوق ایران پنجاه سال از فوت پدیدآورنده است)، اثر وارد حوزه مالکیت عمومی می شود و به دنبال آن، هر شخصی می تواند هرگونه استفاده ای از آن اثر، اعم از چاپ، عرضه، نمایش و... نماید. [۶]

سیاق عبارات اخیر این ماده بیانگر این مساله است که منظور قانون گذار، برقراری مالکیت دولتی بر این آثار فکری نبوده. در واقع برخورد دولت با آثار فکری، نمی تواند مانند برخورد با سایر اموال دولتی و به مثابه ملک خصوصی دولت باشد. [۷]

در خصوص انتقال قهری ناشی از ارث، تفاوتی میان اموال فکری با سایر اموال وجود ندارد، مگر در بحث محدودیت های زمانی که ویژه اموال فکری است.[۸]

منابع

  1. محسن خدمتگزار. فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری). چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4919732
  2. ساناز الستی. حقوق کیفری مالکیت ادبی و هنری در ایران و بررسی تطبیقی آن با آمریکا و قراردادهای بین المللی. چاپ 2. میزان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4971960
  3. محسن خدمتگزار. فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری). چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4931296
  4. سیدحسن میرحسینی. مقدمه ای بر حقوق مالکیت معنوی. چاپ 3. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4694656
  5. حمید آیتی. حقوق آفرینش های ادبی و هنری. چاپ -. دادگستر، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5071748
  6. حمید آیتی. حقوق آفرینش های ادبی و هنری. چاپ -. دادگستر، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5071800
  7. محسن خدمتگزار. فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری). چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4961160
  8. محسن خدمتگزار. فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری). چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4958984