اعمال اصل تناسب در مخاصمات مسلحانه غیربین المللی

اعمال اصل تناسب در مخاصمات مسلحانه غیربین المللی نام مقاله‌ای از ولی اله نوری و سید قاسم زمانی است که در شماره پنجاه و هشتم (خرداد 1397) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

درگذشته مخاصمات مسلحانه عمدتاً بین­المللی بوده و کشورها با یکدیگر درگیر جنگ می­شدند لیکن امروزه مخاصمات مسلحانه­ غیربین­المللی و داخلی رواج بیشتری پیدا کرده است و مقررات حاکم بر مخاصمات مسلحانه اغلب به مخاصمات بین­المللی پرداخته­اند و نسبت به مخاصمات غیربین­المللی مقررات کمتری وضع گردیده است. به همین خاطر قابلیت اعمال برخی از مقررات بشردوستانه در زمان این نوع از مخاصمات محل تردید و تأمل است. یکی از مهم­ترین قواعدی که موضوع چنین اختلاف نظری قرار گرفته است، اصل تناسب در زمان مخاصمه مسلحانه است. این اصل بدین معناست که خسارات اتفاقی و جنبیِ ناشی از یک حمله نسبت به جمعیت یا اهداف غیرنظامی نباید فراتر از مزیّت نظامی مستقیم مورد انتظار از آن حمله باشد. پروتکل دوم 1977 الحاقی به کنوانسیون­های چهارگانه ژنو 1949 که به مقررات حاکم بر مخاصمات غیربین‌المللی پرداخته است، به این اصل اشاره نکرده است، لیکن مطابق آن­چه در این نوشتار مورد بررسی است باید اصل تناسب را نسبت به این مخاصمات قابل اعمال دانست.

کلیدواژه‌ها

• اصل تناسب
• مخاصمات مسلحانه غیربین المللی
• اصل تفکیک
• ضرورت نظامی
• پروتکل الحاقی دوم 1977

مواد مرتبط

• ماده 2 مشترک‌ کنوانسیون‌های‌ چهارگانه ژنو
• ماده 3 مشترک‌ کنوانسیون‌های‌ چهارگانه ژنو
• ماده 8 ‌اساسنامه دیوان‌ بین‌المللی‌ کیفری
• ماده 35 پروتکل‌ الحاقی‌ اول درخصوص‌ مخاصمات‌ مسلحانه بین‌المللی
• ماده 48 پروتکل‌ الحاقی‌ اول درخصوص‌ مخاصمات‌ مسلحانه بین‌المللی
• ماده 51 پروتکل‌ الحاقی‌ اول در خصوص‌ مخاصمات‌ مسلحانه بین‌المللی
• ماده 57 پروتکل‌ الحاقی‌ اول درخصوص‌ مخاصمات‌ مسلحانه بین‌المللی
• ماده 13 پروتکل‌ الحاقی‌ دوم درخصوص‌ مخاصمات‌ مسلحانه بین‌المللی

اصطلاحات تخصصی

• اصل تناسب
• اصل تفکیک