تحلیل اقتصادی پیشگیری از جرم

تحلیل اقتصادی پیشگیری از جرم نام مقاله ای از محمد علی بابایی و اسماعیل انصاری بوده که در شماره اول دوره ششم (بهار 1393) مجله علمی مطالعات حقوقی منتشر شده است.

چکیده

ارزیابی هزینه ­های نظام عدالت کیفری، منابع و تخصیص بهینه آن، از جمله تحلیل­ های اقتصادی کارآمدی برنامه ­های نظام عدالت کیفری است. پیشگیری از جرم،یکی از برنامه ­های نظام عدالت کیفری در واکنش به پدیده بزه­کاری است. جرم شناسان با توجه به جرایم مختلف برنامه­ های متعدد پیشگیری را طراحی و برای اجرا پیشنهاد می­ دهند. با وجود این، سیاست گذاران به دلیل کمبود منابع ناگزیر از انتخاب اقتصادی­ ترین آن­هایند. در این وضعیت، تحلیل اقتصادی از یک سو با ارزیابی هر یک از جرایم، هزینه ­های آن­ها را مشخص می کند تا جرایمی که هزینه آن­ها برای جامعه سنگین است در اولویت برنامه ­های پیشگیری قرار گیرند و از سوی دیگر، برنامه­ های مختلف پیشگیری را که قابلیت اجرایی دارند، ارزیابی هزینه- فایده­ ای می­کند تا برنامه ­ای انتخاب شود که در مقایسه با سایر برنامه ­ها کارایی اقتصادی بیشتری دارد.

در نظام حقوقی ایران، بند 5 اصل 156 قانون اساسی پیشگیری از جرم را از وظایف قوه قضائیه دانسته است. در پژوهش­ های پیشگیری که در ایران انجام شده است، کمتر به تحلیل اقتصادی برنامه ­های پیشگیری از جرم علی رغم اهمیت آن پرداخته شده است. این مقاله سعی دارد با تبیین اهمیت تحلیل اقتصادی پیشگیری از جرم، تحلیل هزینه- فایده و تحلیل هزینه- اثربخشی الگوی تحلیل اقتصادی برنامه­ های پیشگیری را توضیح داده و تحلیل اقتصادی برخی از گونه­ های پیشگیری را بازگو کند.

کلید واژه ها

• تحلیل اقتصادی
• پیشگیری از جرم
• کارایی
• هزینه- فایده
• هزینه- اثربخشی

مواد مرتبط

• اصل 156 قانون اساسی

• ماده 3 قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد