جاسوسی و خیانت به کشور: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''جاسوسی و خیانت به کشور''' نام مقاله ای از منصور رحمدل بوده که در دوره هشتم شماره بیست و هشتم (تابستان 1394) فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی منتشر شده است. == چکیده == اطلاعات، نبض عملیاتی یک دستگاه تلقی می‌شود و همة نهادها، اعم از دولتی یا غی...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''جاسوسی و خیانت به کشور''' نام مقاله ای از [[منصور رحمدل]] بوده که در دوره هشتم شماره بیست و هشتم (تابستان 1394) [[فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی]] منتشر شده است.
{{جعبه اطلاعات پایان نامه|عنوان=جاسوسی و خیانت به کشور|رشته تحصیلی=حقوق جزا و جرم شناسی|دانشجو=عادل ساریخانی|استاد راهنمای اول=داود جلالی وحید|مقطع تحصیلی=کارشناسی ارشد|سال دفاع=۱۳۷۵|دانشگاه=دانشگاه تربیت مدرس}}
 
'''جاسوسی و خیانت به کشور''' عنوان پایان نامه ای است که توسط [[عادل ساریخانی]]، با راهنمایی [[داود جلالی وحید]] در سال ۱۳۷۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردید.
== چکیده ==
==چکیده==
اطلاعات، نبض عملیاتی یک دستگاه تلقی می‌شود و همة نهادها، اعم از دولتی یا غیر دولتی حتی در مقیاسی کوچک‌تر، نسبت به انتشار [[اطلاعات]] خود حساسیت دارند. [[افشاء]] اسرار حرفه‌ای اصطلاح رایجی است که ضمن داشتن صبغة اخلاقی، صبغة حقوقی نیز دارد که طبق [[ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مادة 648 قانون مجازات اسلامی]] ‌جرم شناخته شده است. اهمیت اطلاعات در مراکز نظامی، که وظیفة صیانت از استقلال و تمامیت ارضی هر کشوری را بر عهده دارند، دو چندان می‌شود و حساسیت نسبت به افشاء آن‌ها، به هر طریقی که صورت بگیرد نیز دو چندان است و معمولاً با مجازاتی شدیدتر از مجازات افشای اسرار حرفه‌ای در مراکز غیر نظامی ‌همراه است. قانون‌گذار ایران نیز به حکم همین حساسیت جنبه‌های مختلف و اشکال مختلف این عمل را در قانون مجازات اسلامی‌ و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح و قوانین متفرقه دیگر مورد توجه قرار داده و [[جرم انگاری]] نموده است. عنوان مجرمانة [[افشای اسرار]] و اطلاعات در امور نظامی ‌بر حسب [[تابعیت]] مرتکب متفاوت است. بدین توضیح که، اگر مرتکب عمل مجرمانة مزبور تبعة کشوری باشد که اعمال مزبور را علیه آن کشور مرتکب می‌شود عمل وی [[خیانت]] به کشور نامیده می‌شود ولی اگر مرتکب، تبعة کشور خارجی باشد عنوان عمل وی [[جاسوسی]] خواهد بود. ولی قانون‌گذار ایران در استعمال این الفاظ دقت لازم را ندارد و در قانون مجازات اسلامی‌و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح جرمی ‌تحت عنوان خیانت به کشور دیده نمی‌شود و هرگونه افشای اسرار و اطلاعات یا تحصیل اطلاعات برای دولت خارجی به وسیلة هر کسی که باشد، اعم از آن که مرتکب ایرانی باشد یا خارجی، تحت عنوان جاسوسی جرم انگاری شده است. در این مقاله، سعی شده است مصادیق مربوط به هر یک از دو عنوان در قانون مجازات اسلامی ‌و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح یا قوانین دیگر با مفهوم مربوطه تطبیق و اشکال مختلف اعمال مزبور به طور مختصر مورد بررسی قرار گیرد.
هدف این تحقیق، بررسی تفصیلی جنبه های گوناگون دو موضوع مهم از مباحث حقوق جزای اختصاصی – جاسوسی و خیانت به کشور – بوده است . در بخش های مختلف این تحقیق بیان کردیم: –۱ پس از بیان معنی و مفهوم لغوی و اصطلاحی (فقهی، حقوقی، قانونی) اجزاء ماهوی جرایم فوق را به دقت ترسیم و جهات اشتراک و افتراق را تبیین و اثبات نموده ایم که تابعیت نمی تواند ملاک تمایز جرم جاسوسی از خیانت به کشور باشد. بنابراین صدق جاسوس و خاین بر تبعه کشور و خارجیان در پناه کشور بلامانع است . –۲ نظریات مختلف را در مورد ماهیت جرایم فوق نقل و پس از تحلیل و نقد ادله طرفین اثبات نموده ایم که جرم جاسوسی و جرم خیانت به کشور از جرایم سیاسی نبوده و در زمره جرایم عمومی و عادی قرار دارد که اثبات این نتیجه می تواند اثرهای حقوقی مهمی را ببار آورد. –۳ از آنجایی که ممکن است تصور شود اسلام ارایه طریقی برای حل مشکلات جزایی، به خصوص جرایم فوق ننموده، نظرات اسلامی را مستدلا بر پایه آیات و احادیث و مبانی فقهی مذاهب مختلف اسلامی (شیعه و سنی) طرح و پس از تحلیل و نقد نظرات انواع جاسوس را از نظر اسلام (جاسوس مسلمان، کافر ذمی، کافر مستامن، کافر حربی) تقسیم و احکام هر یک را به طور مفصل و مستدل تشریح و نتیجه گرفته ایم که جاسوسی یکی از جرایم تعزیری می باشد که مجازات مرتکب تا حد اعدام قابل تشدید است . –۴ در بخش حقوق موضوعه جاسوسی را در قوانین قریب دو قرن اخیر کشورمان و با مقایسه با نظام جزایی فرانسه و تطبیق با فقه اسلامی بررسی و نتیجه گرفته ایم که برخی از مواد قانونی حتی در حال حاضر نیز همان قوانین جزایی فرانسه بوده و سازگاری لازم با نظام جزایی اسلام به وجود نیامده و اجرای مجازات محارب درباره جاسوس و خاین قابل دفاع و توجیه نیست . زیرا جاسوسی از جرایم تعزیری و محاربه از جرایم حدی است . –۵ براساس اصل صلاحیت های (سرزمینی، واقعی، شخصی، جهانی) اثبات نموده ایم که جرایم فوق حتی اگر در خارج از کشور ارتکاب یابد براساس قوانین ایران قابل تعقیب و مجازات است . –۶ در بحث خیانت به کشور ارکان کشور (سرزمین، مردم، حاکمیت) را از دیدگاه اسلامی ثابت نموده ایم و در نتیجه اثبات کرده ایم که اسلام حد و مرزهای عرفی را پذیرفته است . –۷ به خاطر اهمیت تامین امنیت داخلی و خارجی کشور و حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور، عدم رعایت برخی از اصول کلی حاکم بر حقوق و جزا در رابطه با جرایم جاسوسی و خیانت به کشور را اثبات نموده ایم نظیر اینکه تبانی و صرف اجتماع و انجام مقدمات و انجام اقدامات اجرایی شروع به جرم، جرم تلقی می گردد. –۸ بین جرایمی مانند محاربه و بغی و جاسوسی و خیانت به کشور قایل به تفکیک شده ایم و از دیدگاه فقهی و حقوقی تمایز جرایم فوق را اثبات نموده ایم. –۹ جهت شناخت نقاط قوت و یا ضعف و اجمال مواد قانونی کشورمان در پایان هر بخش مطالعه تطبیقی انجام شده که مقایسه قوانین ایران با قوانین دیگر جهت تدوین قوانین بهتر راهگشاست .
 
==کلیدواژه ها==
== کلیدواژه ها ==
* حقوق موضوعه
 
* خیانت (به کشور)
* افشای اطلاعات
* اسلام
* حقوق جزایی
* جرم سیاسی
* جاسوسی
* جاسوسی
* خیانت به کشور
* تحصیل اطلاعات
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 648 قانون مجازات اسلامی]]
* [[ماده ۵۰۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 509 قانون مجازات اسلامی]]
* [[ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 501 قـانون مجـازات اسـلامی]]
* [[ماده ۵۰۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 503 قـانون مجـازات اسـلامی]]
* [[ماده ۵۰۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 505 قـانون مجـازات اسـلامی]]
* [[ماده 21  قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح]]
* [[ماده 24  قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح]]
* [[ماده 26  قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۶

جاسوسی و خیانت به کشور
عنوانجاسوسی و خیانت به کشور
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوعادل ساریخانی
استاد راهنماداود جلالی وحید
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۷۵
دانشگاهدانشگاه تربیت مدرس



جاسوسی و خیانت به کشور عنوان پایان نامه ای است که توسط عادل ساریخانی، با راهنمایی داود جلالی وحید در سال ۱۳۷۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردید.

چکیده

هدف این تحقیق، بررسی تفصیلی جنبه های گوناگون دو موضوع مهم از مباحث حقوق جزای اختصاصی – جاسوسی و خیانت به کشور – بوده است . در بخش های مختلف این تحقیق بیان کردیم: –۱ پس از بیان معنی و مفهوم لغوی و اصطلاحی (فقهی، حقوقی، قانونی) اجزاء ماهوی جرایم فوق را به دقت ترسیم و جهات اشتراک و افتراق را تبیین و اثبات نموده ایم که تابعیت نمی تواند ملاک تمایز جرم جاسوسی از خیانت به کشور باشد. بنابراین صدق جاسوس و خاین بر تبعه کشور و خارجیان در پناه کشور بلامانع است . –۲ نظریات مختلف را در مورد ماهیت جرایم فوق نقل و پس از تحلیل و نقد ادله طرفین اثبات نموده ایم که جرم جاسوسی و جرم خیانت به کشور از جرایم سیاسی نبوده و در زمره جرایم عمومی و عادی قرار دارد که اثبات این نتیجه می تواند اثرهای حقوقی مهمی را ببار آورد. –۳ از آنجایی که ممکن است تصور شود اسلام ارایه طریقی برای حل مشکلات جزایی، به خصوص جرایم فوق ننموده، نظرات اسلامی را مستدلا بر پایه آیات و احادیث و مبانی فقهی مذاهب مختلف اسلامی (شیعه و سنی) طرح و پس از تحلیل و نقد نظرات انواع جاسوس را از نظر اسلام (جاسوس مسلمان، کافر ذمی، کافر مستامن، کافر حربی) تقسیم و احکام هر یک را به طور مفصل و مستدل تشریح و نتیجه گرفته ایم که جاسوسی یکی از جرایم تعزیری می باشد که مجازات مرتکب تا حد اعدام قابل تشدید است . –۴ در بخش حقوق موضوعه جاسوسی را در قوانین قریب دو قرن اخیر کشورمان و با مقایسه با نظام جزایی فرانسه و تطبیق با فقه اسلامی بررسی و نتیجه گرفته ایم که برخی از مواد قانونی حتی در حال حاضر نیز همان قوانین جزایی فرانسه بوده و سازگاری لازم با نظام جزایی اسلام به وجود نیامده و اجرای مجازات محارب درباره جاسوس و خاین قابل دفاع و توجیه نیست . زیرا جاسوسی از جرایم تعزیری و محاربه از جرایم حدی است . –۵ براساس اصل صلاحیت های (سرزمینی، واقعی، شخصی، جهانی) اثبات نموده ایم که جرایم فوق حتی اگر در خارج از کشور ارتکاب یابد براساس قوانین ایران قابل تعقیب و مجازات است . –۶ در بحث خیانت به کشور ارکان کشور (سرزمین، مردم، حاکمیت) را از دیدگاه اسلامی ثابت نموده ایم و در نتیجه اثبات کرده ایم که اسلام حد و مرزهای عرفی را پذیرفته است . –۷ به خاطر اهمیت تامین امنیت داخلی و خارجی کشور و حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور، عدم رعایت برخی از اصول کلی حاکم بر حقوق و جزا در رابطه با جرایم جاسوسی و خیانت به کشور را اثبات نموده ایم نظیر اینکه تبانی و صرف اجتماع و انجام مقدمات و انجام اقدامات اجرایی شروع به جرم، جرم تلقی می گردد. –۸ بین جرایمی مانند محاربه و بغی و جاسوسی و خیانت به کشور قایل به تفکیک شده ایم و از دیدگاه فقهی و حقوقی تمایز جرایم فوق را اثبات نموده ایم. –۹ جهت شناخت نقاط قوت و یا ضعف و اجمال مواد قانونی کشورمان در پایان هر بخش مطالعه تطبیقی انجام شده که مقایسه قوانین ایران با قوانین دیگر جهت تدوین قوانین بهتر راهگشاست .

کلیدواژه ها

  • حقوق موضوعه
  • خیانت (به کشور)
  • اسلام
  • حقوق جزایی
  • جرم سیاسی
  • جاسوسی