تأملی بر حدود صلاحیت مجمع تشخیص مصلحت نظام در تأیید مصوبات مغایر با قانون اساسی

تأملی بر حدود صلاحیت مجمع تشخیص مصلحت نظام در تأیید مصوبات مغایر با قانون اساسی نام مقاله ای است از سید محمد هادی راجی و محمد امین ابریشمی راد که در شماره سه دوره چهل و هشت (مهر 1397) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.

چکیده

مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1366 با حکم امام خمینی (ره) تشکیل و در جریان بازنگری در قانون اساسی در سال 1368، در این سند وارد شد. با تشکیل این نهاد، تشخیص مصلحت نظام در مواردی که شورای نگهبان مصوبۀ مجلس را مغایر با موازین شرع یا قانون اساسی بداند و مجلس بر نیاز به تأیید آن مصوبه اصرار کند، در صلاحیت مجمع قرار گرفت. با شکل‌گیری سازوکار تشخیص مصلحت توسط مجمع، یکی از سؤالاتی که همواره مطرح بوده، حدود صلاحیت مجمع در ایفای این نقش است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش برآمد که آیا مجمع می‌تواند هر مصوبه‌ای را که شورای نگهبان مغایر با قانون اساسی دانست -حتی اگر به‌صراحت مغایر با قانون اساسی باشد- تأیید کند یا خیر. نویسندگان پس از انجام پژوهشی توصیفی- تحلیلی و با ابتنا بر اصول قانون اساسی و موازین حقوق اساسی،‌ به پاسخ منفی به پرسش مذکور دست یافتند. نتیجه آنکه، مجمع صلاحیت تأیید مصوبات صریحاً مغایر با قانون اساسی را ندارد.

کلیدواژه‌ها

• شورای نگهبان
• قانون اساسی
• مجمع تشخیص مصلحت نظام
• مچلس شورای اسلامی
• مصلحت

مواد مرتبط

• اصل 4 قانون اساسی
• اصل 112 قانون اساسی
• اصل 177 قانون اساسی
• اصل 75 قانون اساسی