ماده ۹۹۸ قانون مدنی

هر کس که اسم خانوادگی او را دیگری بدون حق اتخاذ کرده باشد می‌تواند اقامه‌ی دعوا کرده و در حدود قوانین مربوطه تغییر نام خانوادگی غاصب را بخواهد. اگر کسی نام خانوادگی خود را که در دفاتر سجل احوال ثبت کرده است مطابق مقررات مربوطه به این امر تغییر دهد هر ذی‌نفعمی تواند در ظرف مدت و به طریقی که در قوانین یا نظامات مخصوصه مقرر است اعتراض کند.

توضیح واژگان

به نامی که اشخاص یک خانواده را، از سایر خانواده ها جداسازد؛ نام خانوادگی گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

هرگاه شخصی نام خانوادگی خود را، در دفتر سجل احوال، به ثبت رساند؛ دیگری نمی تواند در همان حوزه ثبتی، درخواست ثبت همان نام را نماید.

باتوجه به اینکه حق اشخاص بر نام خانوادگی خود، غیرمالی محسوب گردیده؛ و مربوط به شخصیت آنان بوده؛ لذا قابل معامله و واگذاری نمی باشد.

شاید از به کاربردن لفظ (غصب) در این ماده، بتوان نتیجه گرفت که نام خانوادگی، ملک اشخاص می باشد؛ لیکن چنین برداشتی، نمی تواند صحیح تلقی گردد؛ زیرا ملک، قابل نقل و انتقال است؛ درحالی که نام خانوادگی، جز به طریق ارث، انتقال پذیر است.

در تغییر نام خانوادگی، باید حق تقدم اشخاصی را که قبلاً، نام خانوادگی موردنظر را، در همان حوزه قضایی، برای خود ثبت نموده اند؛ به رسمیت شناخت.

ضمانت اجرای غصب نام خانوادگی، مراجعه به دادگاه، جهت تغییر نام خانوادگی غاصب است.

غصب نام خانوادگی، در زمره غصب حقوق محسوب می گردد.