قانون امور حسبی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ویرایش Somayeh.takaloo (بحث) به آخرین تغییری که شایسته سالاری انجام داده بود واگردانده شد) برچسب: واگردانی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[ماده 1 قانون امور حسبی|ماده 1 '''قانون امور حسبی''']]، در تعریف این قانون بیان می‌دارد: «امور حسبی اموری است که [[دادگاه|دادگاه‌ها]] مکلفند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند بدون اینکه رسیدگی به آنها متوقف بر وقوع اختلاف و منازعه بین [[شخص|اشخاص]] و اقامه [[دعوی]] از طرف آنها باشد».<ref>[[ماده 1 قانون امور حسبی]]</ref> این قانون، مصوب دوم تیرماه 1319 و دارای 378 ماده است. موضوعاتی از قبیل [[قیمومت]]، [[غایب مفقودالاثر|غائب مفقودالاثر]]،امور رجع به [[ترکه]] و ... در این قانون مورد بررسی قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون امور حسبی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6655164|صفحه=|نام۱=محمدمجتبی|نام خانوادگی۱=رودیجانی|چاپ=1}}</ref> | حسبه در لغت به معنی شمارش و حساب و پاداش و تدبیر و امر به معروف و نهی از منکر است. این واژه در فرهنگ فارسی امور به معنی کارها، عمل ها و شغل ها و حسبی به معنای آنچه مربوط به شرف خانوادگی یا حسب و همچنین به معنای آنچه از مفاخر اجداد بشمرند و ویاد کنند می باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دانشنامه حقوقی (آیین دادرسی کیفری-مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667472|صفحه=|نام۱=فهیمه|نام خانوادگی۱=ملک زاده|چاپ=1}}</ref> [[ماده 1 قانون امور حسبی|ماده 1 '''قانون امور حسبی''']]، در تعریف این قانون بیان می‌دارد: «امور حسبی اموری است که [[دادگاه|دادگاه‌ها]] مکلفند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند بدون اینکه رسیدگی به آنها متوقف بر وقوع اختلاف و منازعه بین [[شخص|اشخاص]] و اقامه [[دعوی]] از طرف آنها باشد».<ref>[[ماده 1 قانون امور حسبی]]</ref> این قانون، مصوب دوم تیرماه 1319 و دارای 378 ماده است. موضوعاتی از قبیل [[قیمومت]]، [[غایب مفقودالاثر|غائب مفقودالاثر]]،امور رجع به [[ترکه]] و ... در این قانون مورد بررسی قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون امور حسبی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6655164|صفحه=|نام۱=محمدمجتبی|نام خانوادگی۱=رودیجانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== | == پیشینه == | ||
قانون امور حسبی در سال 1319 [[تصویب]] شده و تا کنون در چندین نوبت اصلاحاتی هم به آن وارد گردیده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث ارث (موانع ارث، موجبات ارث، طبقات وارث، اقوام سببی و نسبی، انحصار وراثت، تحریر ترکه، تقسیم ترکه)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667428|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد هفتم) (بررسی مشخصات اشخاص و محجورین، وضعیت، شخصیت، هویت، تابعیت، اقامت، قیمومت)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667432|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=5}}</ref> | |||
== تقسیم بندی قانون == | |||
قانون امور حسبی مصوب 1319/04/02 مشتمل بر 378 ماده و در بردارنده موضوعاتی از قبیل قیمومت، غایب مفقودالاثر، امور راجع به ترکه می باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون امور حسبی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667440|صفحه=|نام۱=محمدمجتبی|نام خانوادگی۱=رودیجانی|چاپ=1}}</ref> | |||
== ویژگی ها == | |||
به موجب ماده 27 قانون امور حسبی تصمیم دادگاه در امور حسبی قابل [[پژوهش]] و [[فرجام]] نیست. مگر آنچه در قانون بدان تصریح شده باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=خود آموز و راهنمای آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=طرح نوین اندیشه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667448|صفحه=|نام۱=مهرداد|نام خانوادگی۱=افضلی|چاپ=2}}</ref> همچنین مشهور است که تصمیم دادگاه در امور حسبی دارای [[اعتبار امر مختوم]] نیست و می توان آن را تغییر داد. به بیان دیگر بر خلاف آرای دادگاه در مسائل [[جزایی]] یا [[مدنی]] که اگر در صدور آنها اشتباهی صورت گیرد و مددل شود نیز دادگاه نمی تواند در آن تغییری دهد، در امور حسبی این اختیار به دادگاه داده شده تا با دست باز تصمیم خود را با تغییر دهد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667460|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=2}}</ref> ویژگی دیگر امور حسبی این است که اجرای حکم در این امور بر خلاف [[ترافعی|امور ترافعی]] که الزاما باید رایی علیه [[خوانده]] صادر شود و او ملزم به اجرا شود، تنها با دستور دادگاه و حتی بدون در خواست ذی نفع و صدور [[اجراییه|اجرائیه]] انجام می پذیرد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایستایی اجرای حکم دادگاه|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667464|صفحه=|نام۱=فریدون|نام خانوادگی۱=نهرینی|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۷ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۱۲
حسبه در لغت به معنی شمارش و حساب و پاداش و تدبیر و امر به معروف و نهی از منکر است. این واژه در فرهنگ فارسی امور به معنی کارها، عمل ها و شغل ها و حسبی به معنای آنچه مربوط به شرف خانوادگی یا حسب و همچنین به معنای آنچه از مفاخر اجداد بشمرند و ویاد کنند می باشد. [۱] ماده 1 قانون امور حسبی، در تعریف این قانون بیان می‌دارد: «امور حسبی اموری است که دادگاه‌ها مکلفند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند بدون اینکه رسیدگی به آنها متوقف بر وقوع اختلاف و منازعه بین اشخاص و اقامه دعوی از طرف آنها باشد».[۲] این قانون، مصوب دوم تیرماه 1319 و دارای 378 ماده است. موضوعاتی از قبیل قیمومت، غائب مفقودالاثر،امور رجع به ترکه و ... در این قانون مورد بررسی قرار گرفته است.[۳]
پیشینه
قانون امور حسبی در سال 1319 تصویب شده و تا کنون در چندین نوبت اصلاحاتی هم به آن وارد گردیده است. [۴][۵]
تقسیم بندی قانون
قانون امور حسبی مصوب 1319/04/02 مشتمل بر 378 ماده و در بردارنده موضوعاتی از قبیل قیمومت، غایب مفقودالاثر، امور راجع به ترکه می باشد. [۶]
ویژگی ها
به موجب ماده 27 قانون امور حسبی تصمیم دادگاه در امور حسبی قابل پژوهش و فرجام نیست. مگر آنچه در قانون بدان تصریح شده باشد. [۷] همچنین مشهور است که تصمیم دادگاه در امور حسبی دارای اعتبار امر مختوم نیست و می توان آن را تغییر داد. به بیان دیگر بر خلاف آرای دادگاه در مسائل جزایی یا مدنی که اگر در صدور آنها اشتباهی صورت گیرد و مددل شود نیز دادگاه نمی تواند در آن تغییری دهد، در امور حسبی این اختیار به دادگاه داده شده تا با دست باز تصمیم خود را با تغییر دهد. [۸] ویژگی دیگر امور حسبی این است که اجرای حکم در این امور بر خلاف امور ترافعی که الزاما باید رایی علیه خوانده صادر شود و او ملزم به اجرا شود، تنها با دستور دادگاه و حتی بدون در خواست ذی نفع و صدور اجرائیه انجام می پذیرد. [۹]
منابع
- ↑ فهیمه ملک زاده. دانشنامه حقوقی (آیین دادرسی کیفری-مدنی). چاپ 1. مجد، 1395. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667472
- ↑ ماده 1 قانون امور حسبی
- ↑ محمدمجتبی رودیجانی. قانون امور حسبی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. کتاب آوا، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6655164
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. مباحث ارث (موانع ارث، موجبات ارث، طبقات وارث، اقوام سببی و نسبی، انحصار وراثت، تحریر ترکه، تقسیم ترکه). پایدار، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667428
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. حقوق مدنی (جلد هفتم) (بررسی مشخصات اشخاص و محجورین، وضعیت، شخصیت، هویت، تابعیت، اقامت، قیمومت). چاپ 5. پایدار، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667432
- ↑ محمدمجتبی رودیجانی. قانون امور حسبی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. کتاب آوا، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667440
- ↑ مهرداد افضلی. خود آموز و راهنمای آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. طرح نوین اندیشه، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667448
- ↑ عبداله خدابخشی. تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی. چاپ 2. خرسندی، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667460
- ↑ فریدون نهرینی. ایستایی اجرای حکم دادگاه. چاپ 1. گنج دانش، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667464