ماده ۷۰۲ قانون مدنی

هر گاه ضمان مدت داشته باشد مضمون‌له نمی‌تواند قبل از انقضای مدت، مطالبه‌ی طلب خود را از ضامن کند اگر چه دین، حال باشد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق این ماده در صورتی که ضمان مدت داشته باشد مضمون له نمی تواند طلب خود را قبل از موعد مقرر مطالبه نماید حتی اگر زمان تادیه دین اصلی گذشته باشد و یا دین اصلی موعد نداشته باشد. به بیان دیگر دین ضامن در برابر مضمون له تابع عقد ضمان است و چنانچه دین اصلی حال و ضمان موجل باشد مضمون له حق مراجعه به ضامن را ندارد ، زیرا دین ضامن موجل است و بالعگس در صورتی که دین اصلی موجل و ضمان حال باشد ، مضمون له حق رجوع به ضامن را دارد زیرا دین ضامن حال است.

سوابق و مستندات فقهی

فقها معتقدند ضمان ممکن است موجل باشد یا حال ، یعنی دین حال باشد ولی ضمان از آن به طور موجل صورت گیرد ؛ و نیز برعکس دین موجل باشد و ضمان حال صورت بگیرد، درهر حال قبل از موعد تعیینی در قرار داد نمی توان ضامن را مجبور به پرداخت دین نمود.اما برخی فقها نظر مخالف داشته و معتقدند تجویز این ماده جایز نیست و این نوع ضمان را به دلیل این که فرع ، یعنی دین موضوع ضمان نسبت به اصل دین اقوی می شود، جایز نمی دانند ، به عبارت واضح تر ضمان فرع است و دین اصل . در این فرض فرع از اصل قوی تر می شود و چنین چیزی جایز نیست.

مصادیق و نمونه ها

• دین موجل و ضمان حال مانند آن که زید از بکر مبلغی طلبکار است به وعده شش ماه ، و ثالثی ضمانت همان دین را با آن که اجل داشته حال ضمانت کند و نیز در دین موجل می تواند به زیادتر یا کمتر از آن مدت ضمانت کرد .