ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

از بین ‌بردن تمام دندان‌ های دائم بیست ‌و هشت ‌گانه دیه کامل دارد که به ‌ترتیب زیر توزیع می‌ شود:

الف ـ دندان‌ های جلو که عبارتند از: پیش، چهارتایی و نیش که از هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین می‌ روید و جمعاً دوازده عدد است، هر کدام یک ‌بیستم دیه کامل دارد. ب ـ دندان‌ های عقب که در چهار سمت پایانی از بالا و پایین در هر کدام یک ضاحک و سه ضرس قرار دارد و جمعاً شانزده عدد است، هر کدام یک ‌چهلم دیه کامل دارد.

نکات توضیحی تفسییری دکترین

برخی از حقوقدانان بر این باورند که دیه نفس را باید بر دندان های بیست و هشتگانه توزیع نمود. اما این توزیع نباید به نحو تساوی صورت یرد. بلکه دیه دندان های جلویی که در مجموع دوازده عدد هستند، پنجاه هزار دینار و دیه هر کدام از دندان های عقب نیز بیست و پنج هزار دینار است.836580 از میان بردن تمام دندان ها را موجب دیه ای معادل صد شتر دانسته اند.1928292

مستندات فقهی

مستند فقهی ماده فوق را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند. 2430552 همچنین در خصوص دیه دندان ها روایتی از امام علی (ع) نیز بیان شده است. 2358000

سوابق فقهی

دندان های انسان از دیدگاه فقها به دو دسته شیری و دائمی تقسیم شده اند. تعداد دندان های موقتی شیری بیست عدد و تعداد دندان های دائمی بیست و هشت عدد دانسته شده است.836572 برخی از فقها بر این باورند که دندان های انسان سی و دو عدد است. به باور این گروه، دیه هر دندان نیز پنج شتر می باشد. همچنین در خصوص کنده شدن همزمان تمام دندان ها، عقیده مشهور پرداخت صد و بیست شتر است.712932 از سوی دیگر اگرچه برخی از روایات حکم به تساوی دیه دندان های داده اند، اما فقها غالباً به این روایت را محل توجه قرار نداده اند.836596 باور غالب بر این است که از بین بردن دندان های بیست و هشتگانه موجب دیه کامل است. دیه دوازده دندان جلویی ششصد دینار (هریک پنجاه دینار) و دیه دندان های عقبی چهارصد دینار(هریک بیست و پنج دینار) می باشد.2500320 برخی از فقها دیه دندان های نیش را با دندان های آسیا برابر دانسته اند.4990500گروهی از فقها نیز شرایط چهارگانه ذیل را برای اخذ دیه دندان ضروری دانسته اند:

1-دندان باید اصلی باشد.

2- دندان باید کامل باشد.

3- دندان باید ثابت باشد.

4- دندان باید پابرجا باشد.712936

لذا به باور این گروه به دندان های مصنوعی، لق و ناقص دیه داده نمی شود.1425956 گروهی نیز بر این باورند در صورت ایراد جنایت نسبت به دندان های شیری، جانی ملزم به پرداخت دیه آن است. منتها در فرض رویش مجدد دندان، مجنی علیه مکلف به استرداد دیه مأخوذه است.4991024همچنین ددان هایی را که به صورت طبیعی زرد یا سیاه باشند را مشمول همین حکم دانسته اند.4062508در خصوص مواردی که تعداد دندان های فرد بیش از بیست و هشت عدد باشد، برخی از فقها بر این باورند که اگر این دندان های اضافی، بخشی از دندان های طبیعی مجنی علیه باشد، نسبت به دندان های بیست و هشتگانه، دیه و نسبت به باقی دندان ها باید ارش پرداخته شود.1394940

رویه قضایی

به موجب رأی وحدت رویه شماره 24-1354/7/16 افتادن یک دندان را نمی توان عرفاً نقص عضو محسوب کرد.671276