ماده ۳۱۱ قانون آیین دادرسی کیفری

شركا و معاونان جرم در دادگاهي محاكمه مي شوند كه صلاحيت رسيدگي به اتهام متهم اصلي را دارد ، مگر اينكه در قوانين خاص ترتيب ديگري مقرر شده باشد . تبصره ماده 311: هرگاه دو يا چند نفر متهم به مشاركت يا معاونت در ارتكاب جرم باشند و يكي از آنان جزء مقامات مذكور در مواد ( 307 ) و ( 308 ) اين قانون باشد ، به اتهام همه آنان ، حسب مورد ، در دادگاههاي كيفري تهران و يا مراكز استان رسيدگي مي شود و چنانچه افراد مذكور در مواد ( 307 ) و ( 308 ) اين قانون در ارتكاب يك جرم مشاركت يا معاونت نمايند به اتهام افراد مذكور در ماده ( 308 ) نيز حسب مورد در دادگاه كيفري تهران رسيدگي مي شود .

توضیح واژگان

بر اساس قوانین پیشین، شریک جرم کسی بود که عالماً یا عامداً با شخص یا اشخاص دیگر در ارتکاب جرمی تعزیری یا مجازات بازدارنده مشارکت نماید و جرم نیز مستند به عمل همه آن ها باشد.482156 امروزه برخی از حقوقدانان برای تشخیص مباشر جرم از شریک معتقدند کسی را که بیشترین نقش در ارتکاب جرم را داشته است بایستی مباشر متهم اصلی و دیگران را حسب میزان مداخله آن ها در وقوع جرم، شریک تلقی کرد.4699356

پیشینه

سابقاً ماده 56 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.482144

فلسفه و مبانی نظری ماده

هدف از وضع این ماده را جلوگیری از صدور آراء متعارض در جرم واحد دانسته اند.4699352 سهولت در اثبات وقوع جرم، تسهیل استفاده از دلایل اثباتی مشترک و پیشگیری از رسیدگی های متعدد را از دیگر اهداف وضع این ماده می دانند.3347044

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بر اساس این ماده معیار تعیین دادگاه صالح رای رسیدگی به جراایم شرکا و معاونین یک جرم، دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اتهام متهم اصلی را دارد.615620 از این معیار به عنوان « اصل صلاحیت دادگاه محل محاکمه متهم اصلی برای محاکمه شرکاء و معاونان» یاد شده است.482140 به عبارت دیگر گروهی معتقدند میان اثبات مجرمیت یکی از شرکاء و اثبات انتساب جرم به عمل دیگر شریک ملازمه وجود دارد.3347048

عده ای قسمت اخیر ماده فوق را استثنایی بر اصل مطروحه در صدر آن می دانند.4699376

رویه قضایی

به موجب نظریه 7/6579-1388/10/26 شرکا و معاونین جرم را نیز باید در دادگاه محاکمه کرد که صلاحیت رسیدگی به اتهام متهم اصلی را دارد.492272