ماده ۶۸۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

هرگاه با قطع یا از بین بردن گوش یا هر جنایت دیگری شنوایی از بین برود یا نقصان یابد هر یک از جنایت‌ها، دیه یا ارش جداگانه دارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در مورد عدم تداخل دیه شنوایی با دیه قطع یا از بین بردن گوش و سایر جنایات وارده بر گوش باید توجه داشت که قانونگذار به تعدد نتایج نظر داشته‌است. هرچند این نتایج مختلف بر اثر جنایت واحدی ایجاد شده باشند.در واقع قانونگذار میان منافع عضو و منافعی که در خود عضو نیست، فرق گذاشته‌است. به همین دلیل بر خلاف ماده ۶۸۵ و ماده ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی که برای بریدن دو گوش و زوال شنوایی و بریدن بینی و زوال بویایی، دو دیه در نظر گرفته‌است، در ماده ۶۹۲ قانون مجازات اسلامی برای کندن حدقه چشم و زوال بینایی یک دیه در نظر گرفته‌است. همان‌طور که در ماده ۶۹۶ قانون مجازات اسلامی نیز یک دیه بیشتر در نظر گرفته نشده‌است.

سوابق فقهی

در زایل کردن شنوایی دیه کامل واجب است و تمام فقیهان مذاهب اسلامی در آن اتفاق نظر دارند و اگر جانی گوشهای مجنی علیه را قطع کند و در نتیجه شنوایی او زایل گردد، دو دیه کامل بر او واجب می‌گردد.در واقع طبق اصل عدم تداخل اگر شنوایی با جنایت دیگری مثل بریدن گوش از بین برود، برای هرکدام دیه جداگانه تعیین می‌شود. چون دیه منفعت زمانی در دیه عضو تداخل می‌کند که آن منفعت تابع و قائم به عضو باشد. مثل بینایی که قائم به چشم است اما حس شنوایی قائم به گوش (لاله گوش) نیست. در این مورد آیت الله خمینی نیز معتقد هستند که اگر قطع دو گوش دیگری باعث شود شنوایی او نیز از بین برود بر جانی واجب است که هم دیه جنایت را بدهد هم دیه شنوایی را. و اگر یکی از دو گوش کسی را قطع کند که باعث از بین رفتن شنوایی هر دو گوش بشود، باید یک دیه و نصف به مجنی علیه بپردازد.