ماده ۱۳۵ قانون مدنی

درخت و حفیره و نحو آن‌ها که فاصل مابین املاک باشد در حکم دیوار مابین خواهد بود.

توضیح واژگان

حفیره یعنی گودال.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

نهری که از کنار درختان بین دو ملک، وجود دارد؛ نشانه اختصاص آن درخت ها، به مالک زمینی است که به آن نهر، نزدیکتر است.

فاصل بین دو ملک، مشمول حکم ماده 109 قانون مدنی است.

نهر بین دو ملک، مشترک است؛ مگر در مواردی که خاکریز آن، به یک طرف باشد؛ که در اینصورت نهر، به مالک همان جانب تعلق دارد. و یا اینکه در یک طرف آن، درختکاری شده باشد؛ که می توان گفت نهر، متعلق به مالک درختان است.

رویه های قضایی

به موجب رأی اصراری شماره 430 مورخه 15/4/1311 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، تشخیص حدود و فواصل املاک، با عرف بوده؛ و متعارف این است که علاوه بر دیوار، نرده و ... نیز، فاصل بین دو ملک باشد؛ هرچند قانونگذار، تنها دیوار را، به عنوان حدود بین املاک پذیرفته است.