جرم ارتداد در روایات

جرم ارتداد در روایات نام مقاله ای از سیدمصطفی محقق داماد و سیدمحسن موسوی‌فر که در شماره هشتم (زمستان 1393) نشریه آموزه های حقوق کیفری منتشر شده است.

چکیده

مسئلۀ ارتداد و مجازات سنگین آن، جولانگاه افکار و عقاید گوناگون درون‌دینی، برون‌دینی و حقوق بشری گردیده و اسباب دغدغه‌مندی دولت‌مردان، فقیهان و حقوق‌دانان را فراهم آورده است. قانون‌گذار جمهوری اسلامی ایران نیز در هیچ مادّه یا تبصره‌ای به صورت مستقیم برای جرم ارتداد، کیفر و مجازاتی را معین نکرده و در این زمینه سکوت اختیار نموده است. این سکوت معنادار، از عدم تمایل وی به جرم‌انگاری ارتداد حکایت می‌کند. بر اساس روایات و سنّت معصومان ، ارتداد یک گناه و جرم بزرگ محسوب می‌شود؛ اما در این مقاله اثبات خواهیم کرد که سیرۀ عملی اهل بیت و فقهای امامیه، به جهت وجود برخی مصالح، بر مدارا کردن با مرتدّان و عفو آن‌ها بوده است که خود حاکی از متروک بودن مجازات مرتد می‌باشد. افزون بر این، بیان خواهیم کرد اطلاق روایاتی که موضوع ارتداد را صرف تغییر دین می‌دانند، به همراهی با جحد و انکار، تقیید زده می‌شود. همچنین نشان می‌دهیم که قبول توبه، اختصاص به مرتدّ ملّی ندارد، بلکه توبۀ مرتدّ فطری نیز پذیرفته شده و آثار توبه بر آن مترتب می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

• کفر
• ارتداد
• حدود
• تعزیرات
• مرتدّ فطری
• توبه
• استتابه

مواد مرتبط

• ماده 217 قانون مجازات اسلامی
• ماده 218 قانون مجازات اسلامی
• ماده 219 قانون مجازات اسلامی
• ماده 220 قانون مجازات اسلامی