نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
خط ۱۳: خط ۱۳:
تمام نظام ‏های حقوقی در محیط عرف شکل می‌گیرد و به مدد اندیشه‌‏ها و نظریه‌های فلسفی و حقوقی، رشد، توسعه و تکامل می‌یابد. نظام فقهی حقوقی اسلام نیز، از این امر برکنار نمانده است. روند سریع تحولات در ساحت زندگی اجتماعی انسان، علاوه بر تغییرعرف ­های موجود در اجتماع، مسائل و نیازهای جدیدی ایجاد می­کند. این مسأله یکی از ضرورت‌های تفسیر قوانین است. از ابزارهای مهمی است که در زمینه تفسیر قانون باید مورد توجه قرار گیرد، عرف است. در نظام حقوقی ایران نیز که در بیشتر موارد از فقه امامیه اقتباس شده است، عرف در فرآیند رسیدن به فتوا و وضع قواعد حقوقی اثر به‌سزایی دارد.
تمام نظام ‏های حقوقی در محیط عرف شکل می‌گیرد و به مدد اندیشه‌‏ها و نظریه‌های فلسفی و حقوقی، رشد، توسعه و تکامل می‌یابد. نظام فقهی حقوقی اسلام نیز، از این امر برکنار نمانده است. روند سریع تحولات در ساحت زندگی اجتماعی انسان، علاوه بر تغییرعرف ­های موجود در اجتماع، مسائل و نیازهای جدیدی ایجاد می­کند. این مسأله یکی از ضرورت‌های تفسیر قوانین است. از ابزارهای مهمی است که در زمینه تفسیر قانون باید مورد توجه قرار گیرد، عرف است. در نظام حقوقی ایران نیز که در بیشتر موارد از فقه امامیه اقتباس شده است، عرف در فرآیند رسیدن به فتوا و وضع قواعد حقوقی اثر به‌سزایی دارد.


از میان رشته‏ های حقوق، حقوق خانواده بیش از سایر حوزه ‏ها تحت تأثیر عرف و روابط اجتماعی قرار دارد. مواردی مانند تعیین حدود و میزان نفقه و اجرت ‏المثل با مراجعه به عرف تعیین می‏شود. با توجه به اهمیت خانواده، ضرورت تفسیر منطقی و عادلانه قوانین در این نهاد مقدس، جایگاه خاصی دارد. باید توجه داشت که استناد به عرف، دارای ضوابط و حدودی ـ از جمله عدم مخالفت با شرع ـ است که باید مورد نظر قرار گیرد.
از میان رشته‏ های حقوق، حقوق خانواده بیش از سایر حوزه ‏ها تحت تأثیر عرف و روابط اجتماعی قرار دارد. مواردی مانند تعیین حدود و میزان نفقه و اجرت ‏المثل با مراجعه به عرف تعیین می‏شود. با توجه به اهمیت خانواده، ضرورت تفسیر منطقی و عادلانه قوانین در این نهاد مقدس، جایگاه خاصی دارد. باید توجه داشت که استناد به عرف، دارای ضوابط و حدودی از جمله عدم مخالفت با شرع، است که باید مورد نظر قرار گیرد.


در صورت تعارض عرف و شرع نیز، با توجه به نقش و جایگاه مصلحت در اداره جامعه اسلامی و در مواردی از طریق فرهنگ‏سازی دینی، می‏توان مسائل روز را تبیین نمود.
در صورت تعارض عرف و شرع نیز، با توجه به نقش و جایگاه مصلحت در اداره جامعه اسلامی و در مواردی از طریق فرهنگ‏سازی دینی، می‏توان مسائل روز را تبیین نمود.

نسخهٔ ‏۷ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۸

نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده نام کتابی است نوشته اکرم محمدی ارانی به ویراستاری علمی فائزه عظیم زاده اردبیلی و ویراستاری ادبی لیلا خسروی که به همت نشر میزان به چاپ رسیده است.

محتوای کتاب

این کتاب در سه فصل با عناوین زیر تدوین گردیده است:

فصل نخست: نقش و کاربرد عرف در نظام حقوقی اسلام با رویکردی به قوانین خانواده

فصل دوم: مصادیق عرف در حقوق خانواده

فصل سوم: تقابل و تعارض عرف و شرع و راهکارهای رفع تعارض در تفسیر قوانین خانواده

بخشی از کتاب

تمام نظام ‏های حقوقی در محیط عرف شکل می‌گیرد و به مدد اندیشه‌‏ها و نظریه‌های فلسفی و حقوقی، رشد، توسعه و تکامل می‌یابد. نظام فقهی حقوقی اسلام نیز، از این امر برکنار نمانده است. روند سریع تحولات در ساحت زندگی اجتماعی انسان، علاوه بر تغییرعرف ­های موجود در اجتماع، مسائل و نیازهای جدیدی ایجاد می­کند. این مسأله یکی از ضرورت‌های تفسیر قوانین است. از ابزارهای مهمی است که در زمینه تفسیر قانون باید مورد توجه قرار گیرد، عرف است. در نظام حقوقی ایران نیز که در بیشتر موارد از فقه امامیه اقتباس شده است، عرف در فرآیند رسیدن به فتوا و وضع قواعد حقوقی اثر به‌سزایی دارد.

از میان رشته‏ های حقوق، حقوق خانواده بیش از سایر حوزه ‏ها تحت تأثیر عرف و روابط اجتماعی قرار دارد. مواردی مانند تعیین حدود و میزان نفقه و اجرت ‏المثل با مراجعه به عرف تعیین می‏شود. با توجه به اهمیت خانواده، ضرورت تفسیر منطقی و عادلانه قوانین در این نهاد مقدس، جایگاه خاصی دارد. باید توجه داشت که استناد به عرف، دارای ضوابط و حدودی از جمله عدم مخالفت با شرع، است که باید مورد نظر قرار گیرد.

در صورت تعارض عرف و شرع نیز، با توجه به نقش و جایگاه مصلحت در اداره جامعه اسلامی و در مواردی از طریق فرهنگ‏سازی دینی، می‏توان مسائل روز را تبیین نمود.