ماده 149 قانون امور حسبی

ماده ۱۴۹ قانون امور حسبی: در دعوای بر غایب ورثه یا امین که مال به تصرف آن‌ها داده شده طرف دعوا خواهند بود و همچنین ورثه یا امین حق دارند برای وصول مطالبات غایب اقامه دعوی نمایند.

توضیح واژگان

غایب مفقودالاثر: غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.

ورثه: به کسی می‌گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبری بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می‌یابد.

امین: در لغت به معنای امانت دار و کسی است که مردم به علت درستکاری به او اعتماد می‌کنند و در اصطلاح حقوقی امین دارای دو معنا است یکی به معنای خاص است و به کسی گفته می‌شود که مال غیر را به نفع مالک آن نگهداری می‌کند، خواه در مقابل حفظ مال از مالک اجرت دریافت کند یا مجانا امانت مال را به عهده بگیرد و دیگری هم به معنای عام است و به کلیه کسانی که وضع ید آنان بر مال دیگری، قانونی و ناشی از عقود مذکور در قانون است، اطلاق می‌گردد.

تصرف: تصرف در لغت، یعنی چیزی را به دست آوردن، دست به کاری زدن و مالک شدن چیزی را گویند. تصرف در اصطلاح به وضعیتی که مالی در اختیار شخصی بوده و آن شخص، بتواند به حق یا عدوان، در مورد آن مال تصمیم‌گیری نماید. به عبارت دیگری به هرگونه مداخله مادی یا حقوقی که باعث ایجاد تغییر و تحول در شیئی گردد؛ تصرف گویند.

دعوا: عبارت است از اینکه شخصی به عنوان مدعی به دادگاه مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعی علیه، طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

قانونگذار به ورثه و امین اخیتار داده‌است که برای وصول مطالبات غایب اقامه دعوا کند و در صورت صدور حکم به نفع غایب درخواست صدور برگ اجرایی و وصول محکوم به را بنماید زیرا اذن در شیء، اذن در لوازم ان است؛ بنابراین کسی که حق اقامه دعوا دارد اجازه درخواست برگ اجرایی و محکوم به را هم خواهد داشت. و همچنین در صورتی که مصلحت غایب ایجاب نماید باید برای غایب وکیل اختیار کنند. لازم است ذکر شود که نمایندگی حقوقی امین و ورثه از طرف غایب هم حق و هم تکلیف آن هاست. از یک سو امین و ورثه مکلف هستند در صورتی که منافع غایب ایجاب کند در ددگاه طرح دعوا کنند یا به نمایندگی از غایب از وی دفاع کنند و از سوی دیگر حضور در دادگاه برای دفاع و اقامه دعوا از طرف غایب حق امین و ورثه است.