ماهیت حقوقی نمایندگان هوشمند در عرصه قراردادهای الکترونیکی

ماهیت حقوقی نمایندگان هوشمند در عرصه قراردادهای الکترونیکی نام مقاله ای از سید الهام‌الدین شریفی و گلناز بیرمی است که در شماره 33 (اردیبهشت 1397) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.

چکیده

توسعه دسترسی به فضای مجازی، افزایش سرعت انتقال اطلاعات از طریق اینترنت در عرصه تجارت الکترونیک و همچنین پیشرفت‌های علمی اخیر در زمینه هوش مصنوعی، سبب طرح مفاهیم جدید و بروز مسائلی بی‌سابقه در بحث‌های حقوقی شده است. نماینده هوشمند به عنوان دسته‌ای پیشرفته‌تر از انواع نمایندگان الکترونیکی، یکی از این مفاهیم می‌باشد. نماینده هوشمند برنامه نرم‌افزاری غیر قابل رؤیتی است که از جانب کاربر انسانی به صورت خودکار و مستقل در شبکه‌های مجازی و بازارهای اینترنتی با انسان‌ها یا نمایندگانی دیگر از جنس خود قرارداد منعقد می‌کند. علی‌رغم تصویب قوانین مربوط به تجارت الکترونیک و قراردادهای الکترونیکی در دهه‌های اخیر، هیچ قانونی که به طور اختصاصی تکلیف صحت معاملات نمایندگان هوشمند را روشن کند، وجود ندارد. به منظور تبیین دقیق ماهیت حقوقی این نمایندگان برای مشخص نمودن وجود اهلیت و اراده در آنان، چهار نظریه عمده نزد محققان مطرح است؛ در نظر گرفتن آنها به عنوان برده، ابزار ارتباطی ساده، نماینده قراردادی سنتی و یا دادن شخصیت حقوقی به آنان که برگزیدن هریک، آثار حقوقی متفاوتی از خود برجای می‌گذارد. در این مقاله، پس از بیان کامل معایب و محاسن هر نظریه، آخرین تحلیل را مناسب‌ترین آنها یافتیم.

کلیدواژه ها

• نماینده هوشمند
• قرارداد الکترونیکی
• تجارت الکترونیک
• سامانه پیام خودکار
• فضای مجازی

مواد مرتبط

• ماده 13 قانون نمونه آنسيترال
• ماده 190 قانون مدنی