نظریه شماره 7/1400/1007 مورخ 1401/01/16 اداره کل حقوقی قوه قضائیه درباره ارتباط احراز سابقه ی رانندگی در حال مستی با تغییر یا ابطال گواهینامه

چکیده نظریه شماره 7/1400/1007 مورخ 1401/01/16 اداره کل حقوقی قوه قضائیه درباره ارتباط سابقه ی رانندگی در حال مستی و تغییر یا ابطال گواهینامه: مطابق بند ب ماده 10 آیین نامه راهنمایی و رانندگی، اگر مأموران راهنمایی و رانندگی با استفاده از ابزار های مربوطه رانندگی در حال مستی شخصی را احراز و به مراجع قضایی گزارش کنند؛ نه تنها مراجع قضایی به صورت مستقل به این موضوع رسیدگی می کنند و صدور حکم برائت در مراجع قضایی دلیلی بر قانونی یا غیر قانونی بودن اقدامات مأموران راهنمایی و رانندگی نیست، بلکه این سابقه ی رانندگی در حال مستی، مربوط به تحلفات رانندگی می باشد و به طور موضوعی از ضمانت اجرای ماده 40 آیین نامه راننمایی و رانندگی که مربوط به شرایط اعطای گواهینامه و اخذ گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی خارج است.

شماره نظریه	۷/۱۴۰۰/۱۰۰۷
شماره پرونده	۱۴۰۰-۱۶/۱-۱۰۰۷ ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۱/۰۱/۱۶
موضوع نظریه	رسیدگی به تخلفات رانندگی
محور نظریه	گواهی نامه رانندگی

استعلام

وفق ماده ۴۰ آیین نامه راهنمایی و رانندگی دارنده گواهی نامه که یکی از شرایط پزشکی موضوع تبصره ۳ ماده ۲۷ آیین نامه را ندارد برای انجام معاینات و آزمایش های پزشکی به مراکز پزشکی مجاز معرفی می شود و در صورتی که شرایط و صلاحیت رانندگی را از دست داده باشد، گواهی نامه از وی اخذ و گواهی نامه متناسب با شرایط جسمی وی صادر و تسلیم می شود و یا گواهی نامه به طور کامل ابطال می شود. از سوی دیگر طبق بند ب ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹ پلیس مجاز است با به کارگیری دستگاه های در اختیار، از رانندگان مشکوک به مصرف مشروبات الکلی تست الکل اخذ و در صورت احراز رانندگی در حالت مستی، نسبت به اعمال قانون و ضبط گواهی نامه به مدت شش ماه اقدا کند.

آیا پلیس راهنمایی و رانندگی می تواند کسانی را که چند نوبت سابقه اعمال بند ب ماده ۱۰ قانون مذکور را دارند، به عنوان رانندگان مشمول ماده ۴۰ دانسته و ایشان را به مراکز پزشکی مجاز معرفی کند و با تلقی اعتیاد به مواد الکلی تحت عنوان فقد صلاحیت روحی- روانی و جسمی، محدودیت یا محرومیت پزشکی مندرج در ماده ۴۰ آیین نامه را در حضور ایشان اعمال کند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اولا، در مواردی که به استناد بند ب ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب۱۳۸۹، مأمورین موضوع ماده ۲ این قانون قبض جریمه صادر و گواهی نامه راننده را ضبط می کنند، نیروی انتظامی باید وفق قسمت اخیر بند ب از ماده ۱۰ قانون پیش گفته، مراتب را جهت رسیدگی به اتهام راننده مبنی بر ارتکاب جرائم مذکور در این بند، به مرجع قضایی گزارش کند. چنانچه راننده از حیث ارتکاب این جرائم (مصرف مسکر یا استعمال مواد مخدر یا روان گردان) برائت حاصل کند، صرف صدور حکم برائت به معنای غیر قانونی بودن اقدامات مأمورین ذی صلاح در صدور برگ جریمه و ضبط گواهی نامه نیست و اگر راننده در این خصوص اعتراضی داشته باشد، رسیدگی به آن در صلاحیت ذاتی واحد رسیدگی به اعتراض نسبت به برگه های جریمه موضوع ماده ۵ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹ است.

ثانیا، اگر چه مستنبط از ماده ۴۰ و تبصره های ۲ و ۳ ماده ۲۷ آیین نامه راهنمایی و رانندگی مصوب ۱۳۸۴ با اصلاحات بعدی این است که سلامت جسمی و روانی و بقاء و تداوم آن، شرط صدور گواهی نامه رانندگی و بقای اعتبار آن برای رانندگی کردن است، اما فرض سؤال که ناظر به اعمال بند ب ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹ و حدوث شرایط مقرر در آن است، از قلمرو شمول ماده ۴۰ آیین نامه پیش گفته خروج موضوعی دارد.

مواد مرتبط

• ماده 27 آیین نامه راهنمایی و رانندگی مصوب سال 1384 با اصلاحات بعدی
• ماده 40 آیین نامه راهنمایی و رانندگی مصوب سال 1384 با اصلاحات بعدی
• ماده 10 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب سال 1389
• ماده ۵ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹

جستار های وابسته

رانندگی در حال مستی

مشروبات الکلی

صلاحیت ذاتی

ذی صلاح

حکم برائت

خروج موضوعی