ماده ۸۲ قانون مجازات اسلامی

چنانچه اجرای تمام یا بخشی از مجازات‌ های جایگزین حبس با مانعی مواجه گردد، مجازات مورد حکم یا بخش اجراء نشده آن بعد از رفع مانع اجراء می‌ گردد. چنانچه مانع مذکور به واسطه رفتار عمدی محکوم و برای متوقف‌ کردن مجازات ایجاد گردد مجازات اصلی اجراء می‌ شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

طبق مفاد ماده فوق در صورتی که مانع ایجاد شده مستند به رفتار خود مرتکب و با هدف متوقف کردن مجازات جایگزین باشد، مجازات اصلی به مورد اجرا گذاشته میشود. اما در صورتی که محکوم علیه چنین قصدی ندارد یا به دلیل عاملی خارج از اراده و قصد او چنین مانعی ایجاد شده، اجرای مجازات به بعد از رفع مانع موکول میگردد. همچنین در این مدت مرتکب با اخذ قرار تأمین مناسب آزاد خواهد بود.

همان طور که ذکر شد صرفا در صورتی که مانع ایجاد شده ناشی از اقدام عمدی محکوم علیه باشد مجازات حبس اصلی اجرا خواهد شد؛ بنابراین عدم پرداخت جزای نقدی به دلیل عدم تمکن مالی محکوم علیه نمیتواند منجر به اجرای مجازات حبس شود. لازم به ذکر است که دادگاه باید حین تعیین مجازات جایگزین حبس به توانایی متهم و قابلیت اجرای مجازات جایگزین حبس تعیین شده توجه لازم را مبذول دارد. برای مثال تعیین جزای نقدی برای کسی که تمکن مالی لازم را ندارد منطقی به نظر نمیرسد. گفتنی است که ماده فوق شامل همه مجازات های جایگزین حبس میشود به جز موارد مندرج در تبصره 4 ماده 84 (خدمات عمومی) که از جهاتی مخصص ماده فوق است.

مواد مرتبط

تبصره 4 ماده 84 قانون مجازات اسلامی