مفهوم قانون اساسی در اندیشة کارل اشمیت

مفهوم قانون اساسی در اندیشۀ کارل اشمیت نام مقاله ای است از فردین مرادخانی که در شماره دو دوره پنجاه و یک (تابستان 1400) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.

چکیده

کارل اشمیت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متفکران حقوقی قرن بیستم دارای اندیشة پیچیده و دشواری است. وی در حوزة حقوق عمومی هم دربارة مبانی این رشته و هم در خصوص مفاهیم آن سخنان متفاوتی گفته است. قانون اساسی به‌منزلة یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم حقوق عمومی از مفاهیمی است که اشمیت در خصوص آن سخنانی مهم گفته است. او فهم رایج و مدرن از قانون اساسی به‌عنوان سند برتر و مکتوب را نمی‌پذیرفت و با تفکیک میان اساس و قانون اساسی تمرکز نظریة خود را بر روی مفهوم اساس گذاشت و از چهار نوع اساس مطلق، اساس نسبی، اساس پوزیتیو و اساس ایده‌آل سخن گفت. بیشترین مخالفت او با اساس نسبی یعنی همان برداشت رایج از قانون اساسی بود و آن را نوعی انحراف از مفهوم واقعی اساس می‌دانست. اساس در اندیشة او نسبت دقیقی با مفهوم قدرت مؤسس و مردم دارد و نقشی مهم در اتحاد مردم بازی می‌کند. در این مقاله کوشش شده است دیدگاه‌های اشمیت در این زمینه بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

• اساس مطلق
• اساسی نسبی
• اساس پوزیتیو
• اساس ایده‌آل
• قدرت مؤسس