ماده ۴۱۴ قانون مجازات اسلامی

اگر دندان مرتکب، شیری و دندان مجنی علیه غیرشیری باشد، مجنی علیه بین قصاص دندان شیری و تأخیر قصاص تا رویش دندان غیرشیری در مرتکب، مختار است.

توضیح واژگان

دندان شیری به دندان هایی اطلاق می شود که از زمان شیر خوارگی شروع به رشد نموده و رشد و نمو آن ها بین دو الی سه سالگی تکمیل می شود. تعداد این دندان ها معمولا بیست عدد است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

عده ای حکم ماده فوق را مبتنی بر شرط تساوی جنایت و قصاص دانسته اند. البته گروهی نیز در خصوص تساوی یا عدم تساوی دندان شیری و غیر شیری تردید کرده اند. در هر صورت به نظر می رسد شیری بودن دندان مرتکب را نباید مانعی برای قصاص تلقی کرد.

اگرچه در ماده فوق در خصوص لزوم بالغ بودن یا نبودن مرکب سخنی به میان آورده نشده است، اما با در نظر گرفتن دیگر مواد مرتبط با جرایم و مجازات های اطفال و نوجوانان، به نظر می رسد باید ماده فوق را ناظر به حالتی دانست که مرتکب بالغ بوده و دارای دندان شیری می باشد. البته این حالت منحصرا در خصوص دختران متصور است.

پیشینه

حکم ماده فوق در قوانین پیشین وجود نداشت.

سوابق فقهی

برخی از فقها بیان داشته اند که در فرض رویش مجدد دندان مجنی علیه بعد از قصاص، مجنی علیه باید غرامت دندان قصاص شده جانی را پرداخت کند.مگر این که دندان جانی نیز رویش مجدد داشته باشد که در این صورت باید میان مجنی علیه و جانی صلح ایجاد شود.

رویه قضایی

به موجب نظریه شماره ۷/۹۳/۷۳۱ مورخ ۹۳/۳/۲۱ اگر بر اساس نظر پزشکی قانونی، فردی بالغ دندان شیری داشته باشد و مرتکب جنایت بر دندان دیگری شود، مورد را باید مشمول این ماده دانست و تعارضی میان این ماده و ماده ۱۴۶ قانون مجازات اسلامی وجود ندارد.