ماده 136 قانون امور حسبی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۳۶ قانون امور حسبی''': بعد از گذشتن دو سال تمام از آخرین خبر [[غایب مفقودالاثر|غایب]] ورثه او می‌توانند از دادگاه [[درخواست]] کنند که دارائی غایب به [[تصرف]] آنها داده شود. | '''ماده ۱۳۶ قانون امور حسبی''': بعد از گذشتن دو سال تمام از آخرین خبر [[غایب مفقودالاثر|غایب]] ورثه او می‌توانند از دادگاه [[درخواست]] کنند که دارائی غایب به [[تصرف]] آنها داده شود. | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۱۰۲۵ قانون مدنی]] | * [[ماده ۱۰۲۵ قانون مدنی]] | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
غایب مفقودالاثر: غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.<ref>ماده 1011 قانون مدنی</ref> | غایب مفقودالاثر: غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.<ref>ماده 1011 قانون مدنی</ref> | ||
| خط ۱۰: | خط ۸: | ||
تصرف: تصرف در لغت، یعنی چیزی را به دست آوردن، دست به کاری زدن و مالک شدن چیزی را گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی، شماره 80، خرداد و تیر 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1704012|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> تصرف در اصطلاح به وضعیتی که [[مال|مالی]] در اختیار شخصی بوده و آن شخص، بتواند به حق یا عدوان، در مورد آن مال تصمیم‌گیری نماید. به عبارت دیگری به هرگونه مداخله مادی یا حقوقی که باعث ایجاد تغییر و تحول در شیئی گردد؛ تصرف گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=12660|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref> | تصرف: تصرف در لغت، یعنی چیزی را به دست آوردن، دست به کاری زدن و مالک شدن چیزی را گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی، شماره 80، خرداد و تیر 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1704012|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> تصرف در اصطلاح به وضعیتی که [[مال|مالی]] در اختیار شخصی بوده و آن شخص، بتواند به حق یا عدوان، در مورد آن مال تصمیم‌گیری نماید. به عبارت دیگری به هرگونه مداخله مادی یا حقوقی که باعث ایجاد تغییر و تحول در شیئی گردد؛ تصرف گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=12660|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref> | ||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
در حقوق فرانسه دادن اموال به تصرف موقت ورثه با شرایطی پذیرفته شده‌است. در این نظام حقوقی تا حدودی حق استفاده از اموال غایب به ورثه داده شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708148|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> اما مطالعات در حقوق کشورهای عرب زبان نشان می‌دهد مقررات مربوط به غایب مفقودالاثر در دو بخش ارث و نکاح مطرح شده‌است لیکن مقرراتی دربارهٔ دادن اموال به تصرف موقت وارثان به دست نیامده است. ظاهراً قانونگذاران این کشورها چنین مرحله ای را نپذیرفته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708152|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | در حقوق فرانسه دادن اموال به تصرف موقت ورثه با شرایطی پذیرفته شده‌است. در این نظام حقوقی تا حدودی حق استفاده از اموال غایب به ورثه داده شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708148|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> اما مطالعات در حقوق کشورهای عرب زبان نشان می‌دهد مقررات مربوط به غایب مفقودالاثر در دو بخش ارث و نکاح مطرح شده‌است لیکن مقرراتی دربارهٔ دادن اموال به تصرف موقت وارثان به دست نیامده است. ظاهراً قانونگذاران این کشورها چنین مرحله ای را نپذیرفته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708152|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 136 قانون امور حسبی == | |||
== نکات تفسیری دکترین == | |||
به نظر می‌رسد با وجود تأسیس حقوقی نصب امین، دادن اموال به تصرف موقت ورثه به مصلحت غایب نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708060|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | به نظر می‌رسد با وجود تأسیس حقوقی نصب امین، دادن اموال به تصرف موقت ورثه به مصلحت غایب نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708060|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | ||
== سوابق و مستندات فقهی == | == سوابق و مستندات فقهی == | ||
=== سوابق و مستندات فقهی === | === سوابق و مستندات فقهی === | ||
در فقه سه نظر در خصوص اموال غایب مفقودالاثر وجود دارد. ۱-برخی معتقدند اموال غایب از دسترس و استفاده وارثان برای دوره جستجو در غایب که بالغ بر ۴ است بازداشته می‌شود. پس هرگاه در پایان این مدت غایب پیدا نشد اموالش بین ورثه تقسیم می‌شود. ۲-برخی دیگر بر این اعتقاد هستند که فروش عقار (زمین‌های مزروعی) مفقود پس از سپری شدن ۱۰ سال از زمان غیبت و فقدان و قطع خیر وی اشکالی ندارد و فروشنده ضامن ثمن و درک آن است. پس هرگاه مفقود حاضر شود به حق خودش می‌رسد. ۳-برخی دیگر معتقدند مال مفقود تقسیم نمی‌شود تا مرگ وی معلوم شود یا مدتی سپری شود که مانند وی در آن مدت عرفا زنده نمی‌ماند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708088|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | در فقه سه نظر در خصوص اموال غایب مفقودالاثر وجود دارد. ۱-برخی معتقدند اموال غایب از دسترس و استفاده وارثان برای دوره جستجو در غایب که بالغ بر ۴ است بازداشته می‌شود. پس هرگاه در پایان این مدت غایب پیدا نشد اموالش بین ورثه تقسیم می‌شود. ۲-برخی دیگر بر این اعتقاد هستند که فروش عقار (زمین‌های مزروعی) مفقود پس از سپری شدن ۱۰ سال از زمان غیبت و فقدان و قطع خیر وی اشکالی ندارد و فروشنده ضامن ثمن و درک آن است. پس هرگاه مفقود حاضر شود به حق خودش می‌رسد. ۳-برخی دیگر معتقدند مال مفقود تقسیم نمی‌شود تا مرگ وی معلوم شود یا مدتی سپری شود که مانند وی در آن مدت عرفا زنده نمی‌ماند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2708088|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 136 قانون امور حسبی == | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# در صورت گذشت دو سال از آخرین خبر غایب، ورثه می‌توانند اقدام به درخواست از دادگاه کنند. | # در صورت گذشت دو سال از آخرین خبر غایب، ورثه می‌توانند اقدام به درخواست از دادگاه کنند. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۱: | ||
# دارایی غایب می‌تواند به ورثه منتقل شود با رعایت شرایط قانونی. | # دارایی غایب می‌تواند به ورثه منتقل شود با رعایت شرایط قانونی. | ||
# حق درخواست تصرف در دارایی، منوط به گذشت مدت زمان خاصی از بی‌خبری از غایب است. | # حق درخواست تصرف در دارایی، منوط به گذشت مدت زمان خاصی از بی‌خبری از غایب است. | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
مطابق نظریه مشورتی شماره ۷/۳۲۱۶ مورخ ۱۳۸۰/۴/۲ [[اداره حقوقی قوه قضاییه]] پرداخت غرامات ناشی از جنگ به وراث مفقودالاثر که جزو دارایی مشارالیه محسوب می‌گردد منع قانونی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1263592|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | مطابق نظریه مشورتی شماره ۷/۳۲۱۶ مورخ ۱۳۸۰/۴/۲ [[اداره حقوقی قوه قضاییه]] پرداخت غرامات ناشی از جنگ به وراث مفقودالاثر که جزو دارایی مشارالیه محسوب می‌گردد منع قانونی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1263592|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
| خط ۳۸: | خط ۲۹: | ||
[[رده:رسیدگی به امور غایب مفقودالاثر]] | [[رده:رسیدگی به امور غایب مفقودالاثر]] | ||
[[رده:تصرف اموال غایب مفقودالاثر]] | [[رده:تصرف اموال غایب مفقودالاثر]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 0680}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۳
ماده ۱۳۶ قانون امور حسبی: بعد از گذشتن دو سال تمام از آخرین خبر غایب ورثه او می‌توانند از دادگاه درخواست کنند که دارائی غایب به تصرف آنها داده شود.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
غایب مفقودالاثر: غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.[۱]
درخواست: به معنای خواهش، مطالبه، تقاضا هم در امور کیفری وجود دارد و هم در امور مدنی، هرچند درخواست در امور مدنی مصادیق بیشتر و کاربرد فراوان‌تری دارد. مفهوم درخواست با دادخواست ارتباط زیادی دارد و تمییز آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است، چرا که در مورد درخواست لزومی ندارد که تشریفات خاص دادخواست رعایت گردد.[۲]
تصرف: تصرف در لغت، یعنی چیزی را به دست آوردن، دست به کاری زدن و مالک شدن چیزی را گویند.[۳] تصرف در اصطلاح به وضعیتی که مالی در اختیار شخصی بوده و آن شخص، بتواند به حق یا عدوان، در مورد آن مال تصمیم‌گیری نماید. به عبارت دیگری به هرگونه مداخله مادی یا حقوقی که باعث ایجاد تغییر و تحول در شیئی گردد؛ تصرف گویند.[۴]
مطالعات تطبیقی
در حقوق فرانسه دادن اموال به تصرف موقت ورثه با شرایطی پذیرفته شده‌است. در این نظام حقوقی تا حدودی حق استفاده از اموال غایب به ورثه داده شده‌است.[۵] اما مطالعات در حقوق کشورهای عرب زبان نشان می‌دهد مقررات مربوط به غایب مفقودالاثر در دو بخش ارث و نکاح مطرح شده‌است لیکن مقرراتی دربارهٔ دادن اموال به تصرف موقت وارثان به دست نیامده است. ظاهراً قانونگذاران این کشورها چنین مرحله ای را نپذیرفته‌اند.[۶]
نکات تفسیری دکترین ماده 136 قانون امور حسبی
به نظر می‌رسد با وجود تأسیس حقوقی نصب امین، دادن اموال به تصرف موقت ورثه به مصلحت غایب نیست.[۷]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
در فقه سه نظر در خصوص اموال غایب مفقودالاثر وجود دارد. ۱-برخی معتقدند اموال غایب از دسترس و استفاده وارثان برای دوره جستجو در غایب که بالغ بر ۴ است بازداشته می‌شود. پس هرگاه در پایان این مدت غایب پیدا نشد اموالش بین ورثه تقسیم می‌شود. ۲-برخی دیگر بر این اعتقاد هستند که فروش عقار (زمین‌های مزروعی) مفقود پس از سپری شدن ۱۰ سال از زمان غیبت و فقدان و قطع خیر وی اشکالی ندارد و فروشنده ضامن ثمن و درک آن است. پس هرگاه مفقود حاضر شود به حق خودش می‌رسد. ۳-برخی دیگر معتقدند مال مفقود تقسیم نمی‌شود تا مرگ وی معلوم شود یا مدتی سپری شود که مانند وی در آن مدت عرفا زنده نمی‌ماند.[۸]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 136 قانون امور حسبی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- در صورت گذشت دو سال از آخرین خبر غایب، ورثه می‌توانند اقدام به درخواست از دادگاه کنند.
- دادگاه صلاحیت تصمیم‌گیری درباره تصرف دارایی غایب توسط ورثه را دارد.
- دارایی غایب می‌تواند به ورثه منتقل شود با رعایت شرایط قانونی.
- حق درخواست تصرف در دارایی، منوط به گذشت مدت زمان خاصی از بی‌خبری از غایب است.
رویه های قضایی
مطابق نظریه مشورتی شماره ۷/۳۲۱۶ مورخ ۱۳۸۰/۴/۲ اداره حقوقی قوه قضاییه پرداخت غرامات ناشی از جنگ به وراث مفقودالاثر که جزو دارایی مشارالیه محسوب می‌گردد منع قانونی ندارد.[۹]
منابع
- ↑ ماده 1011 قانون مدنی
- ↑ عباس کریمی. آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1549664
- ↑ نشریه دادرسی، شماره 80، خرداد و تیر 1389. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1704012
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12660
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2708148
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2708152
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2708060
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2708088
- ↑ مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…). چاپ 2. معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1263592