ماده ۹۳۲ قانون مدنی

در صورتی که اعمام امی و اعمام ابوینی یا ابی با هم باشند عم یا عمه امی اگر تنها باشند سدس ترکه به او تعلق می‌گیرد و اگر متعدد باشند ثلث ترکه و این ثلث را مابین خود بالسویه تقسیم می‌کنند و باقی ترکه به اعمام ابوینی یا ابی می‌رسد که در تقسیم، ذکور دو برابر اناث می‌برد.

توضیح واژگان

عم یعنی برادر پدر متوفی. (۸۴۲۳۰)

عمه، خواهر مردی است که، بی واسطه یا باواسطه، انسان را به وجود آورده‌است. (۸۳۳۰۳)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

سهم عمو و عمه امی متوفی، یکسان است. (۲۷۱۳۶۰) و اگر متوفی، دارای یک عموی امی و اعمام و عمات ابوینی بوده باشد؛ دراینصورت سدس ترکه به عموی امی رسیده؛ و مابقی نیز نصیب عموها و عمه‌های ابوینی گردیده؛ که به نسبت ذکور دو برابر اناث، میان آنان تقسیم خواهدشد. (۳۹۳۶)

سوابق فقهی

دایی‌های متوفی، حصه خواهر خود را، که مادر متوفی بوده؛ و عموهای او نیز، سهم برادرشان را که، همان پدر متوفی است؛ به ارث می‌برند. (۹۵۷۸۰) به نظر برخی، در صورت جمع اعمام و عمات ابوینی با اعمام و عمات امی، ثلث ترکه، متعلق به عموها و عمه‌های امی بوده؛ و مابقی به عموها و عمه‌های ابوینی، اختصاص یافته؛ که به نسبت ذکور دو برابر اناث، بین آنان تقسیم خواهدشد. (۱۳۸۰۸) (۹۱۵۳۸) بنابراین اگر وراث متوفی، منحصر به یک عموی امی و یک عموی ابوینی باشد؛ دراینصورت سدس ماترک، به عموی امی رسیده؛ و مابقی متعلق به عموی ابوینی خواهدبود که بین آنان، به قاعده ذکور دو برابر اناث، تقسیم می‌گردد. (۹۵۷۸۵) (۱۳۸۰۸) (۹۱۵۳۸)

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر متوفی دارای یک عمو و عمه ابوینی و سه عموی ابی و یک عموی امی بوده؛ و کل ماترک او نیز، ۵۴۰ میلیون ریال باشد؛ دراینصورت سدس ترکه که ۹۰ میلیون ریال است؛ متعلق به عموی امی بود؛ و مابقی ترکه به عمو و عمه ابوینی رسیده که به نسبت ذکور دو برابر اناث، ارث خواهند برد؛ که درواقع، به عموی ابوینی، ۳۰۰ میلیون ریال، و به عمه ابوینی، ۱۵۰ میلیون ریال ارث می‌رسد؛ و سه عموی ابی میت، از ارث محروم خواهندشد. (۱۸۷۰۶۴)