ماده ۴۳ قانون مدنی

اگر حق انتفاع عبارت از سکونت در مسکنی باشد سکنی یا حق سکنی نامیده می‌شود و این حق ممکن است به طریق عمری یا به طریق رقبی برقرار شود.

توضیح واژگان

حق سکونت در خانه، یا قسمتی از آن را، حق سکنی نامند. (۸۲۱۴۳)

در سکنی، به منتفع، ساکن گویند. (۸۳۰۲۳) (۸۵۴۷۰)

در سکنی، به مالک، مُسکن گویند. (۸۳۰۲۳) (۸۵۴۷۰)

به سکنای فاقد مهلت، سکنی مطلقه گویند. (۸۳۰۹۴)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

تعلیق در عمری، رقبی و سکنی، موافق قاعده است. (۲۹۰۰۵)

عمری، سکنی، و رقبی، مبتنی بر مسامحه هستند. (۴۶۴۵۶)

سکنی، ممکن است به صورت رقبی، و مقید به مدتی معین، منعقد گردیده؛ یا در قالب عمری باشد. (۳۱۳۱۱) (۴۶۴۵۹)

استفاده از موضوع سکنی، متعلق به منتفع و کسانی است که از نظر عرف، از وابستگان او، محسوب می‌گردند. (۶۱۲۸۲)

با توجه به وفور حق انتفاع در مورد منازل، قانونگذار نام سکنی را، برای این قسم انتفاع، برگزیده است. (۱۳۱۲۴۵)

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام صادق، ممکن است حق سکنی، به صورت غیرقابل انتقال، و غیرقابل وراثت منعقد گردد. (۳۱۳۰۳)

سوابق فقهی

حق سکنی، با ایجاب و قبول به وجود می‌آید. (۹۲۸۶)

تنها منتفع، اطرافیان، متعلقات و اهل وی، حق انتفاع از سکنی را دارند. (۶۲۳۴۳۱)

رویه‌های قضایی

به موجب نظریه شماره ۱۲۴۰۵/۷ مورخه ۱۵/۱۲/۱۳۷۱ اداره حقوقی قوه قضاییه، با توجه به اینکه به دلالت عرف، سکنی مبتنی بر احسان است؛ لذا نمی‌توان کسی به جز منتفع و خانواده اش را، مجاز در استفاده از منزل موضوع انتفاع دانست. چراکه چنین استنباطی، با قصد مالک در تعارض است؛ لذا سکنی، غیرقابل انتقال بوده؛ و مالک، می‌تواند خلع ید اشخاصی غیر از منتفع و خانواده او را، از محکمه صالح تقاضا نماید. (۶۶۱۲۶)