ماده ۵۰۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

چنانچه مأمورین دولتی که مسئول امور حفاظتی و اطلاعاتی طبقه‌ بندی شده میباشند و به آنها آموزش لازم داده شده است در اثر ‌بی ‌مبالاتی و عدم رعایت اصول حفاظتی توسط دشمنان تخلیه اطلاعاتی شوند به یک تا شش ماه حبس محکوم می ‌شوند.

پیشینه

این ماده در قوانین قبلی سابقه نداشته ولی نزدیکترین مقرره به آن انتهای ماده 2 قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی مصوب 1353 است:

... در صورتی که افشای اسناد مذکور در اثر عدم رعایت نظامات و یا در اثر غفلت و مسامحه مامور حفاظت آن ها صورت گرفته باشد مجازات او سه تا شش ماه حبس جُنحه ای خواهد بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در این ماده قانونگذار با توجه به اهمیت حفظ اطلاعات طبقه بندی شده و آسیب های ناشی از عدم حفاظت از این اطلاعات، سهل انگاری و بی مبالاتی در حفظ اطلاعات مزبور را جرم انگاری نموده است. مرتکب جرم در این ماده مامور دولتی است که شغل او به نحوی مرتبط با مسائل امنیتی و حفاظتی بوده و آموزش لازم در خصوص نحوه نگهداری و حفاظت از اطلاعات به او داده شده باشد. چنین ماموری باید توسط دشمن (نه هر فرد خارجی فاقد صلاحیت) تخلیه اطلاعاتی شود. واژه ی تخلیه اطلاعاتی به معنای نوعی زمینه چینی برای بیرون کشیدن اطلاعات از دیگران می باشد؛ بنابراین شاید صرف این که مرتکب اَسناد را در محل نامناسبی قرار داده و بدین ترتیب این اسناد در اختیار دشمنان قرار گرفته است نتواند مشمول این ماده باشد. البته برخی دیگر بیان داشتند که هرچند عبارت «تخلیه اطلاعاتی شدن» ظهور در فعل مثبت در قالب گفتار دارد اما ارتکاب این جرم از طریق ترک فعل یا فعل (غیر از گفتار) نیز بعید نخواهد بود. همچنین این جرم از نوع جرائم غیر عمدی است و رکن روانی آن شامل بی مبالاتی و عدم رعایت اصول حفاظتی میشود. به نظر میرسد در این ماده بی مبالاتی در معنای اعم خود به کار رفته و شامل بی احتیاطی نیز میشود. علاوه بر این به تعبیر بعضی در این جرم لازم نیست مامور به محرمانه بودن اطلاعات آگاه بوده و به عبارتی واجد علم به موضوع باشد.