ماده ۹۴۳ قانون مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۲۰ توسط Javad (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آن‌ها که قبل از انقضای عده بمیرد دیگری از او ارث می‌برد لیکن اگر فوت یکی از آن‌ها بعد از انقضای عده بوده و یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمی‌برند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

انحلال نکاح، به هر دلیلی که باشد؛ اعم از فسخ و فوت یکی از زوجین و ...، مانع ارث بری است؛[۱] [۲] مگر درمورد مرگ در زمان عده رجعیه. [۳]

تا پایان ایام عده رجعیه، بسیاری از آثار نکاح، ازجمله توارث، به قوت خود باقی هستند. [۴]

مطلقه رجعیه، در حکم زوجه می باشد؛ به همین دلیل، توارث در ایام عده، ادامه دارد. [۵] [۶]

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام باقر، توارث در دوران عده رجعیه، قطع نمی شود. ([۷]

سوابق فقهی

در طلاق زوجه غایب مفقودالاثر به دستور حاکم، تا پایان عده، توارث وجود دارد؛ زیرا چنین طلاقی، رجعی محسوب می گردد. [۸]

برخلاف طلاق بائن، در طلاق رجعی، مطلقه تا پایان عده، در حکم زوجه می باشد؛ پس در این ایام، توارث بین آن دو، قطع نمی شود. [۹]

چنانچه در طلاق خلع و مبارات، زوجه به مال بذل شده؛ رجوع نماید؛ و مرد، پیش از رجوع به زن بمیرد؛ توارث منتفی است؛ چون مرد، قبل از ایجاد رابطه زوجیت، فوت نموده است. [۱۰]

رویه های قضایی

به موجب نظر کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری هشترود، برخلاف طلاق رجعی، که در ایام عده آن، مطلقه در حکم زوجه است؛ و مرد حق رجوع به زوجه را دارد؛ در ایام عده فسخ نکاح و طلاق بائن، به دلیل عدم امکان رجوع، توارث نیز منتفی است. [۱۱]

منابع

  1. ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات تحولات حقوق خصوصی. چاپ 4. دانشگاه تهران، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1480640
  2. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4331828
  3. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4331828
  4. حسین مهرپور. بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر). چاپ 3. اطلاعات، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1453660
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1444240
  6. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد پنجم) (طلاق، متعه، اولاد، خانواده، انفاق، حجر و قیمومت). چاپ 11. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 251468
  7. محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد سوم) (عده). چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4484436
  8. روشنعلی شکاری و اسماعیل کریمیان. طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن. فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4984368
  9. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54792
  10. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 200012
  11. مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1011112