فلسفه نظام حقوق زن

فلسفه نظام حقوقی زن نام کتابی است نوشته محمود حکمت نیا که به همت انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسیده‌است.

محتوای کتاب

این کتاب در ۴ بخش کلی تدوین گردیده که به شرح زیر می‌باشند:

• بخش اول: مفهوم‌شناسی و چیستی‌شناسی
• بخش دوم: ساختار معرفتی و روش شناختی نظام حقوق زن در اسلام
• بخش سوم: اصول و قواعد حاکم بر نظام حقوق زن در اسلام
• بخش چهارم: رابطه نظام حقوق زن در اسلام با سایر نظام‌های رفتاری

بخشی از مقدمه کتاب

پژوهش نظام حقوق زن دارای سه بعد است. بعد اول آن مباحث برون نظامی و پیرامونی نظام حقوق زن در اسلام است که در آن اصطلاحات و مفاهیم و ساختارها روشن می‌شود. بعد دیگر آن فلسفه نظام حقوق زن در اسلام است که تلاش می‌کند با نگاه عقلانی و انتقادی و به صورت بیرونی قواعد و مقررات و نهادهای نظام حقوقی را تحلیل نماید. بعد سوم آن مطالعات درون نظام حقوقی است که در آن قواعد و نهادهای حقوقی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. آنچه اکنون پیش رو است ناظر بر ساختار کلان نظام حقوق زن در اسلام است.

این مرحله از کلان پژوهش در چهار بخش ساماندهی شده‌است: ۱. مفهوم‌شناسی و چیستی‌شناسی ۲. ساختار معرفتی و روش شناختی نظام حقوق زن در اسلام ۳. اصول و قواعد حاکم بر نظام حقوق زن در اسلام و ۴. رابطه نظام حقوق زن در اسلام با سایر نظام‌های رفتاری.

بخش اول تلاش می‌کند مهم‌ترین اصطلاحات را بازخوانی کرده و جایگاه هر اصطلاح را در نظام حقوقی مشخص نماید. همچنین در همین بخش با نگاه فلسفی به حقوق زن اصطلاحات و برخی نهادها به صورت تفصیلی مورد بررسی قرار گرفته‌است. بخش دوم ساختار معرفتی و روش شناختی را مورد بررسی قرار می‌دهد. این بخش درصدد است چارچوب کلان معرفتی را به عنوان پارادایم نظام حقوق زن در اسلام بررسی کرده و خصوصیات نظام حقوق اسلام را به صورت عام و خصوصیات نظام حقوق زن را در نسبت با دیگر بخش‌های نظام حقوق اسلام و دیگر نظام‌های رقیب تحلیل کند. بخش سوم به اصول و قواعد نظام حقوق زن در اسلام اختصاص دارد. در اینجا نیز با توجه به ماهیت خرده نظام بودن حقوق زن در اسلام مباحث عمومی نظام حقوقی اسلام به صورت خلاصه و مباحث اختصاصی به صورت تفصیلی تر آمده‌است. بخش چهارم نظام حقوق زن در اسلام را با دیگر نظام‌های رفتاری مورد مطالعه قرار می‌دهد تا نسبت این نظام با دیگر حوزه‌ها روشن شود. در همین راستا رابطه نظام حقوق زن با نظام اخلاقی و نظام عبادی و نظام اقتصادی و نظام سیاسی و نظام جهادی دفاعی به صورت اجمالی تبیین شده‌است. ارتباط نظام حقوق زن با دیگر نظام‌های اجتماعی در نظام‌های مذکور منحصر نیست. ارتباط نظام حقوق زن با دیگر نظام‌ها به بررسی حقوق فردی و اجتماعی و خانوادگی زن احاله شده‌است.