ماده 149 قانون امور حسبی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده 149 قانون امور حسبی: در دعوای بر غایب ورثه یا امین که مال به تصرف آن ها داده شده طرف دعوا خواهند بود و همچنین ورثه یا امین حق دارند برای وصول ‌مطالبات غایب اقامه دعوی نمایند.

توضیح واژگان

غایب مفقودالاثر: غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.[۱]

ورثه: به کسی می گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبرا بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می یابد.[۲]

امین: در لغت به معنای امانت دار و کسی است که مردم به علت درستکاری به او اعتماد می کنند و در اصطلاح حقوقی امین دارای دو معنا است یکی به معنای خاص است و به کسی گفته می شود که مال غیر را به نفع مالک آن نگهداری می کند، خواه در مقابل حفظ مال از مالک اجرت دریافت کند و یا مجانا امانت مال را به عهده بگیرد و دیگری هم به معنای عام است و به کلیه کسانی که وضع ید آنان بر مال دیگری، قانونی و ناشی از عقود مذکور در قانون است، اطلاق می گردد.[۳]

تصرف: تصرف در لغت، یعنی چیزی را به دست آوردن، دست به کاری زدن و مالک شدن چیزی را گویند. تصرف در اصطلاح به وضعیتی که مالی در اختیار شخصی بوده و آن شخص، بتواند به حق یا عدوان، در مورد آن مال تصمیم‌گیری نماید.[۴] به عبارت دیگری به هرگونه مداخله مادی و یا حقوقی که باعث ایجاد تغییر و تحول در شیئی گردد؛ تصرف گویند.[۵]

دعوا: عبارت است از اینکه شخصی به عنوان مدعی به دادگاه مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعی علیه، طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید.[۶]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

قانونگذار به ورثه و امین اخیتار داده است که برای وصول مطالبات غایب اقامه دعوا کند و در صورت صدور حکم به نفع غایب درخواست صدور برگ اجرایی و وصول محکوم به را بنماید زیرا اذن در شیء، اذن در لوازم ان است. بنابراین کسی که حق اقامه دعوا دارد اجازه درخواست برگ اجرایی و محکوم به را هم خواهد داشت.[۷] و همچنین در صورتی که مصلحت غایب ایجاب نماید باید برای غایب وکیل اختیار کنند.[۸] لازم به ذکر است که نمایندگی حقوقی امین و ورثه از طرف غایب هم حق و هم تکلیف آن هاست. از یک سو امین و ورثه مکلف هستند در صورتی که منافع غایب ایجاب کند در ددگاه طرح دعوا کنند یا به نمایندگی از غایب از وی دفاع کنند و از سوی دیگر حضور در دادگاه برای دفاع و اقامه دعوا از طرف غایب حق امین و ورثه است.[۹]

منابع

  1. ماده 1011 قانون مدنی
  2. حمید مسجدسرایی. ترمینولوژی فقه اصطلاح شناسی فقه امامیه. چاپ 1. پیک کوثر، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4252640
  3. منوچهر قوامی. مجموعه پرسش و پاسخ های قضایی (جلد اول). چاپ 1. بکاء، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6486596
  4. نشریه دادرسی ، شماره 80 ، خرداد و تیر 1389. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1704012
  5. سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12660
  6. محمدجواد صفار. تنفیذ معامله (ماهیت، شرایط و آثار). چاپ 2. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2666444
  7. سیدمرتضی قاسم زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2707340
  8. سیدمرتضی قاسم زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2707512
  9. سیدمرتضی قاسم زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2707492