جلوه‌های فولکلور و سیستم‌های حقوقی موجود

جلوه‌های فولکلور و سیستم‌های حقوقی موجود نام مقاله ای از بهنام حبیبی و نجاد علی الماسی است که در دوره صفر شماره دوازده فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.

چکیده

جلوه‌های فولکلور مجموعه‌ای از تولیدات، آثار، خلاقیت و عقاید و سنن گروه یا جامعه‌ای معین است که با شیوه‌های ملموس و غیرملموس و در قالب اشکال هنری (اعم از اجرایی و غیراجرایی) و ادبی یا به صورت دانش بومی‌(شامل دانش طبی، دانش کشاورزی و دانش زیست محیطی)، منابع طبیعی و منابع ژنتیک و غیره تبلور یافته‌ و به یک معنا عامل شناسایی اجتماعات و شناسنامه فرهنگی این جوامع می‌باشد که در طول قرن‌ها میراث فرهنگی و تمدن ملت‌ها را شکل داده است.

در مقاله حاضر ضمن اشاره به سیر تاریخی حمایت از جلوه‌های فولکلور و شناسایی و توصیف آنها به لحاظ اهمیت بٌعد «تجاری» جلوه‌های فولکلور نقش آنها را در توسعه اقتصادی پایدار و تحول اقتصادی به ویژه در زمینه صنایع دستی و آثار هنری نتیجه‌گیری می‌کنیم. و در وجه «فرهنگی» این جلوه‌ها با اذعان به لزوم «شناسایی»، «حفظ»، «تبلیغ» و تشویق آنها به روشنی درمی‌یابیم که مفهوم «حفظ و تضمین» جلوه‌های فولکلور اعم از مفهوم «حمایت» سیستم مالکیت فکری(Ip ) می‌باشد. از این رو با وجود این که برخی از جلوه‌های فولکلور زیر چتر حمایت اثباتی و حمایت پیشگیرانه سیستم Ip قرار می‌گیرند ولی به دو علت «ماهوی» و «قانونی» نقص و ناتوانی این سیستم آشکار می‌باشد و اتخاذ یک سیستم ویژه و مستقل را ضروری می‌نماید. در این راستا با تدبیر در ماهیت جلوه‌های فولکلور می‌توان «حمایت از طرح‌ها و تولیدات بومی»، «حمایت در مقابل ادعاهای واهی نسبت به اصالت» و توجه به «حقوق جمعی و اخلاقی» را در شکل سیستم ویژه‌ از سیستم Ip وام گرفت و یا با توجه به اقدامات منطقه‌ای و بین‌المللی و تجربیات برخی کشورها از سیستم ویژه و مستقلی در قالب کنوانسیون‌‌ها، پروتکل‌ها، موافقت‌نامه‌ها یا قوانین داخلی جهت حمایت بهره جست.

کلیدواژه ها

• فولکلور
• جلوه های فولکلور
• میراث فرهنگی
• مالکیت فکری