ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
هرکس عالماً عامداً به و‌اسطه ضَرب یا اذیت و آزار زن حامله، موجب سِقط جَنین و‌ی شود علاو‌ه‌ بر پرداخت دیه یا قِصاص حسب مورد به حبس از شش ماه تا یک سال و شش ماه محکوم خواهد شد.

توضیح واژگان

جنین در لغت به معنی پنهان و یا پوشیده آماده است. در اصطلاح به معنای پوشانده شده از نظر ها است. جنین متشکل از دو ماده است که یکی از مرد ( اسپرم) و دیگر از زن( اووم یا تخمک) حاصل می شود.[۱]سقط در لغت به معنی خاتمه یافتن حاملگی قبل از قابلیت حیات یافتن جنین است. این حادثه معمولا پیش از هفته بیستم بارداری روی می دهد.[۲] در اصطلاح حقوقی، سقط جنین به معنی هر نوع عملی است که به صورت مجرمانه منجر به خروج پیش از موعد جنین و تکامل نیافتن وی می شود.[۳] لذا اخراج عمدی جنین قبل از موعد زایمان از رحم به صورت مجرمانه را باید سقط جنین تعریف کرد.[۴]

کلمه آزار در این ماده به معنای شکنجه دادن، عذاب دادن، غمگین نمودن و رنج دادن است. اذیت نیز به معنای آزار ، عذاب و زحمت آمده است.[۵] لذا آزار منجر به سقط جنین اعم از جسمی و روحی( نظیر فحاشی، ترساندن یا تهدید کردن) است.[۶]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده صرفاً در جهت حمایت از جنین هایی است که به صورت طبیعی و با استقرار نطفه در مخاط رحم ایجاد شده اند و صرف وقوع عمل لقاح برای آن شمول این ماده کافی نیست. [۷] همچنین شرط اصلی در وقوع سقط جنین، زنده بودن جنین پیش از عمل سقط است.[۸]در خصوص احراز سقط جنین، باید بین رفتار مرتکب و نتیجه حاصله رابطه سببیت وجود داشته باشد.[۹] به نظر میرسد امکان تحقق سقط جنین از طریق ترک فعل نیز وجود دارد. مشروط بر این که اولا مرتکب ترک فعل به موجب قانون یا قرار داد تکلیفی نسبت به حفظ حیات جنین داشته و در ثانی میان ترک فعل او و نتیجه حاصله که همان سقط جنین است رابطه سببیت وجود داشته باشد.[۱۰]سقط حمل حاصل از زنا جایز نیست.[۱۱] جرم سقط جنین را باید در زمره جرایم مقید دانست.[۱۲]

نکته مهم در خصوص سقط جنین آن است که چنین عملی را تحت هیچ شرایطی نباید قتل محسوب کرد. لزوم تفسیر قوانین به نفع متهم نیز مؤید همین امر است.[۱۳]

مستندات فقهی

در حقوق اسلامی، سقط جنین جرم بوده و با مرتکب آن به نحوی شدید باید برخورد شود. اکثر فقهای امامایه نیز با توجه به تصریح ممنوعیت این عمل در قرآن کریم، چنین عملی را مستوجب مجازات می دانند.[۱۴] آیت الله خامنه ای در خصوص حکم سقط جنین، آن را شرعاً حرام دانسته و بجز حالت خطرناک بودن استمرار آن برای حیات مادر و سقط آن قبل از ولوج روح، در هیچ حالتی این عمل را جایز نمی دانند.[۱۵]

منابع

  1. آیت اله خلیل قبله ای خویی. مسائل مستحدثه (جنین، کودکان نامشروع، کودکان بزهکار، توارث در اهدای گامت، تشریح و حجب). چاپ 2. سمت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 22808
  2. آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. اندیشه های حقوقی (جلد اول) (حقوق خانواده). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 157092
  3. آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. اندیشه های حقوقی (جلد اول) (حقوق خانواده). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 157108
  4. مجله قضایی و حقوقی دادگستری شماره 25 زمستان 1377. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 587268
  5. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 351656
  6. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 355240
  7. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 351576
  8. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 351700
  9. مجله قضایی و حقوقی دادگستری شماره 25 زمستان 1377. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 587276
  10. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 351688
  11. آیت اله خلیل قبله ای خویی. مسائل مستحدثه (جنین، کودکان نامشروع، کودکان بزهکار، توارث در اهدای گامت، تشریح و حجب). چاپ 2. سمت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 21344
  12. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 355528
  13. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 353044
  14. مجله قضایی و حقوقی دادگستری شماره 25 زمستان 1377. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 587232
  15. آیت اله سیدعلی خامنه ای. ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر رهبر معظم انقلاب حضرت آیت اله العظمی خامنه ای). چاپ 1. قضا، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 452616