حقوق زن و خانواده

حقوق زن و خانواده نام کتابی است از محمود حکمت نیا که به همت سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسیده است.

محتوای کتاب

این کتاب در چهار بخش اصلی کلیات، رویکردها و اصول نظام حقوق خانواده، حقوق و مسئولیت های اقتصادی زن در خانواده و حقوق غیر اقتصادی تدوین گردیده است.

پژوهشگر در بخش اول به تبیین مفاهیمی همچون خانواده، حقوق خانواده، خرده نظام حقوق خانواده می پردازند. نویسنده در ادامه بعد از توضیح پیرامون ماهیت خانواده، ویژگی های خانواده را بیان و کارکردهای خانواده را معرفی می نمایند.

در بخش دوم نویسنده رویکردهای نظام خانواده و اصول حاکم بر آن را تشریح می کنند.

در بخش سوم این کتاب آزادی اقتصادی در خانواده و امتیازات و مصونیت اقتصادی زن در خانواده بررسی می شود.

نویسنده در بخش چهارم حق زن در ارتباط با خانواده و حقوق زن در خانواده را مورد مطالعه قرار داده اند.

بخشی از کتاب

کتاب حقوق زن و خانواده با ارائه تعریف حقوقی از خانواده، رویکرد خانواده محوری در مقابل فرد محوری و ارزش مند بودن خانواده در مقابل خانواده ستیزی و اخلاقی- حقوقی بودن محیط خانواده را پذیرفته و اصول ناظر به ماهیت جمعی خانواده را ترسیم نموده است و در پی آن با تحلیل هسته ای از حق آزادی، مصونیت، توانایی و امتیاز زن را نسبت به خانواده و در خانواده به خصوص با رویکرد اقتصادی و غیراقتصادی مورد بحث قرار داده است. دست یابی به چنین امری نیاز به روش شناسی مناسب دارد. روش اتخاذ شده به لحاظ نظری بر پایه اراده گرایی حکیمانه شارع استوار است. این روش به تلفیق امور انسان شناختی، ترسیم کارکردهای خانواده بر اساس آموزه های اسلامی و شناخت حقوق و تکالیف مندرج در متون معتبر و با رعایت ادبیات حقوقی و در چهارچوب نگاه اتمیک به حق می پردازد و تلاش می کند ساختار منسجم از نظام حقوق خانواده و حقوق زن نسبت به آن و در خانواده را ارائه نماید. حاصل چنین پژوهشی نسبت به پژوهش های پیشین مدعی نوآوری هایی است. از قبیل اینکه توانسته است مرزهای معرفتی و رویکردهای فرهنگی نسبت به خانواده را شناسایی و جایگاه معرفتی مبتنی بر آموزه های اسلامی را معین نماید. ادبیات حقوقی در کتاب حقوق زن و خانواده مبتنی بر آموزه های دینی است اما زبان بیانی آن با رعایت چهارچوب های حقوقی است. اصول حاکم بر خانواده به خصوص با لحاظ نقش دولت در حمایت از اشخاص و ارزش ها روشن گردیده است. به خصوص در این پژوهش به اصولی مانند اصل تحفظ و اصل قداست خانواده و اصل حمایت به همراه اصول دیگر پرداخته شده است که تعیین کننده ساختار معرفتی خانواده می باشد. حقوق زن نسبت به خانواده ترسیم گردیده و پس از آن با توجه به نقش زن در خانواده حقوق و مسئولیت های وی در یک قالب نظام مند شناسایی و تحلیل شده است.