ماده ۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی
مدیر دفتر دادگاه پس از وصول دادخواست باید فوری آنرا ثبت کرده، رسیدگی مشتمل بر نام خواهان، خوانده، تاریخ تسلیم (روز و ماه و سال) با ذکر شماره ثبت به تقدیم کننده دادخواست بدهد و در برگ دادخواست تاریخ تسلیم را قید نماید. تاریخ رسید دادخواست به دفتر، تاریخ اقامه دعوا محسوب می‌شود.
توضیح واژگان
دفتر ثبت دادخواست: در این دفتر دادخواست‌های ارجاع شده به دادگاه ثبت می‌شود و شماره پرونده طرفین از روی این دفتر استخراج می‌شود. زمانی که پرونده منجر رای می‌شود در جلو شماره آن پرونده در این دفتر نیز منعکس می‌گردد. ۵۷۱۷۳۶
دفتر اوقات: دفتر اوقات رسیدگی به دعاوی در محاکم که تکلیف ارباب دعاوی و قضات و نوبت‌های رسیدگی را روشن می‌کند. معیار در نوبت رسیدگی تاریخ مراجعه اصحاب دعوی است. ۸۲۷۱۷
پیشینه
این ماده قبلاً در ماده ۸۱ ق.ا.د. م سابق پیش‌بینی شده بود با این تفاوت که قید تاریخ تسلیم را بر روی کلیه برگهای دادخواست، ضروری می‌دانست. ۱۳۸۱۲)) شرح ماده ۸۱ سابق: مدیر دفتر دادگاه بلافاصله پس از رسیدن دادخواست باید آن را ثبت کرده، رسیدی مشتمل بر نام مدعی و مدعی علیه و تاریخ تسلیم از روز و ماه و سال با ذکر شماره ثبت به تقدیم کننده دادخواست بدهد و در روی کلیه برگهای دادخواست تاریخ تسلیم را قید کند. تاریخ رسید دادخواست به دفتر تاریخ اقامه دعوی محسوب می‌شود. ۱۱۶۷۳۱
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
تاریخ ثبت دادخواست اهمیت بسیار دارد تاریخ ثبت همان تاریخی است که رسید به تسلیم کننده دادخواست می‌دهد و همان تاریخ اقامه دعوی محسوب می‌شود و از جهت اشتغال دادگاه (تکلیف به رسیدگی پیدا می‌کند) از حیث صلاحیت دادگاه (دادگاه صلاحیتدار دادگاه صالح زمان تقدیم دادخواست است) نیز تاریخ تقدیم دادخواست اهمیت دارد .۲۹۴۹۱۱/۱۴۲۱۵۹//1307203//404437
پس از تقدیم دادخواست کامل کتبی یا شفاهی مدیر دفتر جلسه رسیدگی را معین و به طرفین ابلاغ می‌دهد و ضمناً رونوشت دادخواست کتبی یا صورت مجلس دادخواست زبانی را و همچنین رونوشت پیوستهای دادخواست را بخوانده ابلاغ می‌نماید. برگهای دعوی و وقت رسیدگی ممکن است به وسیله نامه سفارشی دو قبضه ابلاغ شود. ۵۸۸۷۴۱
رویه‌های قضایی
شعبه هشتم دیوان عالی کشور در رای شماره ۱۵۸۷ – ۲۶/۹/۱۳۲۶ آورده‌است: «موافق مستفاد از قانون آیین دادرسی مدنی تاریخ ثبت دادخواست در دفتر، ابتدای دعوی محسوب است نه شهادت شهود بر تقدیم دادخواست. ۸۸۶۰۴۲