ماده ۴۰۸ قانون مجازات اسلامی

قطع بینی یا گوش، موجب قصاص است گرچه حسب مورد حس بویایی و شنوایی نداشته باشند.

توضیح واژگان

به فرد فاقد حس بویایی «اَخشَم» گفته می شود. اعتقاد بر این است که جنایت بر بینی اخشم، حتی اگر بینی جانی سالم باشد موجب قصاص است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

علت حکم فوق را عده ای نقش عمده اعضاء مورد بحث در ایجاد زیبایی صورت ولو بدون داشتن حس تلقی کرده اند. برخی از حقوقدانان بیان داشته اند که در خصوص دو سوراخ بینی امکان قصاص با رعایت تساوی محل ( از نظر چپ و راست بودن) قصاص امکان پذیر است.

سوابق فقهی

گروهی از فقها بر این نظرند که اگر کسی بینی معیوب دیگری را ببرد قصاص ثابت است. هرچند بینی او سالم باشد. اما اگر بینی آسیب دیده و معیوب شل بوده باشد و بینی جانی سالم، قصاص امکان ندارد و جانی باید دیه یا ارش بپردازد.برخی از فقها معتقدند بخشی از بینی باید در مقابل بخشی از آن قصاص شود. لذا بایستی میزان بریده شده از بینی مجنی علیه با تمام بینی او اندازه گیری شده و به همان مقدار از نرمه بینی جانی بریده شود. در این امر اندازه و مقدار قسمت بریده شده ملاک عمل نیست. چرا که ممکن است اندازه ی بینی های جانی و مجنی علیه متفاوت باشد.

برخی دیگر از فقها بر این باورند که اگر جانی همه نرمه بینی مجنی علیه را برید، قصاص ثابت است و چنانچه بعض آن را ببرد به دلیل ناتوانی در مماثلت، اجرای قصاص ناممکن خواهد بود.

مستندات فقهی

عده ای علت اجرای قصاص گوش در مقابل گوش را این امر می دانند که خداوند فرموده است:«... و گوش در مقابل گوش...»

انتقادات

عده ای امکان قصاص بینی یا گوش را تی در فرض فقدان حس بویایی یا شنوایی غیر عادلانه می دانند.