ماده ۷۸۴ قانون مدنی

تبدیل رهن به مال دیگر به تراضی طرفین جائز است.

توضیح واژگان

رهن: رهن عقدی است که به موجب آن، بدهکار، مالی را به عنوان وثیقه، به طلبکار می سپارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

تبدیل رهن موضوع این ماده، از نوع تبدیل دین به شمار می آید. ممکن است تبدیل رهن، دارای مصادیق دیگری هم باشد که در آن، توافق طرفین شرط نیست.

همانطورکه راهن نمی تواند مورد رهن را، به مال دیگری تبدیل نماید؛ مرتهن نیز حق ندارد در فرضی که راهن، مالی را به عنوان رهن، و مال دیگری را به عنوان ودیعه به او سپرده است؛ قائل به انتخاب خودسرانه گردیده؛ و مال ودعی را، به جای عین مرهونه ضبط نموده؛ و در عوض، شیئی را که به عنوان وثیقه، مورد توافق طرفین واقع گردیده بود؛ به جای موضوع ودیعه، به صاحب آن بازگرداند. زیرا تبدیل عین مرهونه، بدون رضایت طرفین صحیح نیست.

سوابق فقهی

ممکن است تبدیل عین مرهونه، به طریقی غیر از تراضی طرفین صورت پذیرد. مانند موردی که مورد رهن تلف گردیده؛ و راهن باید مال دیگری را به جای عین تلف شده؛ به رهن بدهد.