ماده ۹۳۲ قانون مدنی

در صورتی که اعمام امی و اعمام ابوینی یا ابی با هم باشند عم یا عمه امی اگر تنها باشند سدس ترکه به او تعلق می‌گیرد و اگر متعدد باشند ثلث ترکه و این ثلث را مابین خود بالسویه تقسیم می‌کنند و باقی ترکه به اعمام ابوینی یا ابی می‌رسد که در تقسیم، ذکور دو برابر اناث می‌برد.

توضیح واژگان

عم یعنی برادر پدر متوفی.

عمه، خواهر مردی است که، بی واسطه یا باواسطه، انسان را به وجود آورده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

سهم عمو و عمه امی متوفی، یکسان است.

اگر متوفی، دارای یک عموی امی و اعمام و عمات ابوینی بوده باشد؛ دراینصورت سدس ترکه به عموی امی رسیده؛ و مابقی نیز نصیب عموها و عمه های ابوینی گردیده؛ که به نسبت ذکور دو برابر اناث، میان آنان تقسیم خواهدشد

مستندات فقهی

دلیل ارث بری به نسبت ذکور دو برابر اناث را، می توان در آیه 230 سوره بقره "...تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ" یافت.

سوابق فقهی

دایی های متوفی، حصه خواهر خود را، که مادر متوفی بوده؛ و عموهای او نیز، سهم برادرشان را که، همان پدر متوفی است؛ به ارث می برند.

اگر وراث متوفی، منحصر به یک عموی امی و یک عموی ابوینی باشد؛ دراینصورت سدس ماترک، به عموی امی رسیده؛ و مابقی متعلق به عموی ابوینی خواهدبود که بین آنان، به قاعده ذکور دو برابر اناث، تقسیم می گردد.

در صورت جمع اعمام و عمات ابوینی با اعمام و عمات امی، ثلث ترکه، متعلق به عموها و عمه های امی بوده؛ و مابقی به عموها و عمه های ابوینی، اختصاص یافته؛ که به نسبت ذکور دو برابر اناث، بین آنان تقسیم خواهدشد.

مصادیق و نمونه ها

اگر متوفی دارای یک عمو و عمه ابوینی و سه عموی ابی و یک عموی امی بوده؛ و کل ماترک او نیز، 540 میلیون ریال باشد؛ دراینصورت سدس ترکه که 90 میلیون ریال است؛ متعلق به عموی امی بود؛ و مابقی ترکه به عمو و عمه ابوینی رسیده که به نسبت ذکور دو برابر اناث، ارث خواهند برد؛ که درواقع، به عموی ابوینی، 300 میلیون ریال، و به عمه ابوینی، 150 میلیون ریال ارث می رسد؛ و سه عموی ابی میت، از ارث محروم خواهندشد.