ماده ۵۸۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
اگر مرتکب یا معاون قبل از آن که تعقیب شود شخص توقیف شده را رها کند یا اقدام لازم جهت رها شدن وی به عمل آورد در صورتی که شخص مزبور را زیاده از پنج روز توقیف نکرده باشد مجازات او حبس از دو تا شش ماه خواهد بود.
توضیح واژگان
اگرچه عبارت «رها کردن» مفهوم روشنی داشته ئ به معنای برداشتن موانع آزادی افراد است 389580، اما در خصوص عبارت« اقدام لازم جهت رها شدن وی به عمل آورد» بایستی توضیح داد که در این خصوص لزومی به تحقق یک نتیجه خاص مثل رها شدن مرتکب وجود ندارد و صرف انجام دادن اقداماتی که مفید برای رهایی بزه دیده باشد کافی است.534972 لذا اقداماتی که می توان آن ها را در حکم رها نمودن دانست812708، نظیر باز گذاشتن در یا اطلاع دادن محل حبس بزه دیده به افرادی نظیر پلیس یا اعضای خانواده او، برای شمول نخفیف کافی است.358524 البته فرار کردن مجنی علیه و عدم جلوگیری مرتکب یا معاون از فرار وی را نیم توان مشمول این ماده دانست.718016
در خصوص واژه توقیف ذکر این نکته ضروری است که بایستی تفسیری عام از مفهوم آن نمود و حبس و اخفاء را نیز مشمول این ماده دانست.718020
پیشینه
پیش از این بخشی از ماده 193 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 در این خصوص نکاتی را بیان کرده بود.718004
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ماده ی مورد بحث بیانگر یکی از معاذیر قانونی مخفف مجازات است.672600 افراد مشمول این ماده عبارتند از معاون و مرتکب جرم مشروط بر اینکه قبل از تعقیب مرتکبان اقدام به رها کردن بزه دیده نموده باشند.534968 بنابراین تعلل و کئتاهی افراد مسئول نظیر نیروهای پلیس در تلاش برا رها نمودن بزه دیده، تأثیری در شمول ماده فوق بر این افراد نخواهد داشت.534976
این ماده در واقع مصداقی از تبصره 3 ماده 22 ق.م.ا اسلامی است که به موجب آن چنانچه نظیر جهات تخفیف در مواد دیگری پیشبینی شده باشد، دادگاه نمی تواند به موجب همان جهات دوباره مجازات مرتکب را تخفیف دهد.535540 توجه به این نکته ضروری است که این ماده فقط در خصوص معاوانت از طریق تهیه مکان نیست و سایر اشکال معاونت در جرم مورد بحث نیز در صورت احراز شرایط مذکور در این ماده از تخفیف پیشبینی شده بهره مند می شوند.358532
باید توجه داشت که شرط اعمال این ماده آن است که مرتکب زیاده از پنج روز در حبس نبوده باشد. با توجه به این که طبق مقررات قانون آیین دادرسی مدنی، هر روز بیست و چهار ساعت است لذا بزه دیده نبایستی بیش از صد و بیست ساعت محبوس بوده باشد.389568بنابراین اگر مرتکب یا معاون جرم تمام اقدامات لازم برای رهایی مجنی علیه را هم فراهم آورند ولی او بیش از این مدت در توقیف مانده باشد، مشمول معافیت این ماده نخواهد بود.672604مگر اینکه شخص رها شده به اختیار خود بیش از این مدت در حبس باقی بماند.389580 شرط دیگر این است که اعمال مذکور در این ماده باید قبل از تعقیب مرتکب انجام شود.هرچند خود مرتکب از این تعقیب بی اطلاع باشد.389564در غیر اینصورت وی مشمول این ماده نخواهد بود.