ماده 221 قانون امور حسبی

ماده 221 قانون امور حسبی: دعاوی راجعه به ترکه یا بدهی متوفی در مدت تحریر ترکه توقیف می شود ولی به درخواست مدعی ممکن است خواسته تأمین شود.

توضیح واگان

ترکه: یا ماترک یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.

تحریر ترکه: عبارت است از تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی.

درخواست: (به معنای خواهش، مطالبه، تقاضا) هم در امور کیفری وجود دارد و هم در امور مدنی، هرچند درخواست در امور مدنی مصادیق بیشتر و کاربرد فراوان‌تری دارد. مفهوم درخواست با دادخواست ارتباط زیادی دارد و تمییز آن‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است، چرا که در مورد درخواست لزومی ندارد که تشریفات خاص دادخواست رعایت گردد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بر اساس ماده 221 قانون امور حسبی، در صورتی که کسی دعوا به طرفیت متصرف ترکه یا ورثه راجع به عین ترکه یا بدهی از متوفا اقامه پس از درخواست تحریر ترکه دعوای مزبور توقیف می شود تا تحریر ترکه خاتمه یابد. بنابراین هر یک از طرفین دعوا که شروع به تحریر ترکه را به دادگاه رسیدگی کننده به دعوا اطلاع دهد دادگاه توقیف دعوا را اعلام می دارد و مادام که ختم تحریر ترکه به دادگاه مزبور اعلام نشود دعوا به جریان نخواهد افتاد. نکته قابل ذکر در خصوص ماده 221 قانون امور حسبی، این است که در نخست این گونه به نظر می آید که تامین خواسته در دعاوی راجع به ترکه متوفا در زمان تحریر ترکه، در اختیار دادگاه می باشد به گونه ای که در پذیرش درخواست خواهان یا رد آن آزاد می باشد در حالی که لحن ماده ناشی از این است که در دعاوی مزبور تامین خواسته در مواردی ممکن است و در مواردی امکان پذیر نیست. در هر حال در این مورد نیز دادگاه بدون گرفتن تامین از خواهان، قرار تامین خواسته صادر می کند.

رویه های قضایی

نظریه مشورتی شماره 7/7777 مورخ 1383/10/17 اداره حقوقی قوه قضاییه مقرر می دارد طبق ماده 105 قانون آیین دادرسی مدنی هر گاه یکی از اصحاب دعوا فوت نماید دادگاه رسیدگی را به طور موقت متوقف و مراتب را به طرف دیگر اعلام می دارد. پس از تعیین جانشین و درخواست ذی نفع جریان دادرسی ادامه می یابد. بنابراین چون این تکلیف متوجه طرف دعوا است نه وراث متوفی، تعیین جانشین متوفی و درخواست ذی نفع برای ادامه رسیدگی کفایت می کند و الزام طرف به ارائه گواهی انحصار وراثت وجاهت قانونی ندارد.