ماده ۱۴ قانون مسئولیت مدنی

ماده 14 قانون مسئولیت مدنی: در مورد ماده 12 هر گاه چند نفر مجتمعاً زيانی وارد آورند متضامنا مسئول جبران خسارت وارده هستند. در اين مورد ميزان مسئوليت هر يك از آنان با توجه به نحوه مداخله هر يك از طرف دادگاه تعيين خواهد شد.

مواد مرتبط

• ماده 12 قانون مسئولیت مدنی

توضیح واژگان

زیان: در معنی ضرر به کار می رود و غالباً این دو کلمه معادل یکدیگر هستند و با یکدیگر به کار می روند. چنین استعمالی (ضرر و زیان) از نوع استعمالات مترادف بوده است که در تعبیرات حقوقی درست نمی باشد.

خسارت: در لغت به مفهوم ضرر کردن، ضرر و زیان و ضد ربح می باشد. در اصطلاح حقوقی خسارت در دو مفهوم به کار می رود؛ یکی به مفهوم زیان وارد شده و دیگری به مفهوم جبران ضرر وارده.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

گرچه ماده 14 قانون مسئولیت مدنی به مسئولیت کارفرمایان در برابر زیان هایی که کارکنان اداری یا کارگران آنان در حین انجام کار یا به مناسبت آن وارد می کنند، اختصاص دارد به ویژه در باب مسئولیت تضامنی کسانی که با هم خسارت می زنند حکمی خاص و استثنایی تلقی می شود ولی حاوی اصل کلی درباره اشتراک در مسئولیت اسباب متعددی است که با هم زیان وارد می کنند. بدین ترتیب اگر دو یا چند کارگر، خسارتی را به صورت اشتراکی به دیگری وارد کنند همگی آن ها مسئولیت تضامنی دارند و متضرر می تواند به هر یک از آن ها مراجعه کند و تمام خسارت را بگیرد و آن شخص هم می تواند به استناد ذیل ماده 14 و مسئولیتی که از سوی دادگاه برای بقیه تعیین شده است به دیگران مراجعه کند و خسارتی را که پرداخته است به میزان تعیین شده بگیرد. همچنین، کارفرمایی که از عهده خساراتی که کارگران تحت امر او، مجتمعا، به شخص ثالث وارد کرده اند، برآمده، می تواند، به عاملین زیان (کارگران) رجوع کند و کارگران مزبور، در مقابل کارفرما متضامنا مسئول هستند و اگر کارفرما، برای جبران خسارت، به یک یا چند نفر از آنان رجوع کند، مسئولیت نهایی، بر اساس قسمت اخیر ماده، به نسبت میزان مداخله هر یک از عاملین زیان تعیین می شود.

نکات توضیحی

ماده 14 قانون مسئولیت مدنی شامل دو بخش است. 1-هرگاه چند نفر مجتمعا زیانی وارد آورند متضامنا مسئول جبران خسارت وارده هستند. 2- میزان مسئولیت متفاوت است و هر یک از آنان طبق نحوه مداخله، مسئولیت دارد. قسمت اول با نظر فقها در باب غصب و تسبیب انطباق دارد که هرگاه چند نفر مجتمعا سبب اتلاف مالی شوند، مالک آن به هر یک از آن ها، برای جبران آن خسارت می تواند مراجعه کند و جبران کننده نسبت به زاید از سهم خود به دیگران مراجعه نماید. اما قسمت دوم که مسئولیت ها را متفاوت می داند با نظر فقها، منطبق نیست زیرا آنان در این گونه موارد در صورتی که وارد کنندگان زیان همه مقصر شناخته شوند آنان را به طور مساوی مسئول می دانند.

انتقادات

بخش نخست ماده 14 قانون مسئولیت مدنی با قسمت پایانی آن متعارض به نظر می رسد. زیرا، قسمت نخست آن، برای عاملین زیان، مسئولیت تضامنی و قسمت اخیر آن، برای آنان مسئولیت نسبی در نظر گرفته است. اگر به اطلاق ماده توجه شود، خواهیم دید این حکم، هم شامل فرضی می شود که تعدادی کارگر مجتمعا زیانی را به شخص ثالث وارد می کنند و هم شامل فرضی می شود که کارگران تحت چند کارفرما مجتمعا زیانی را به شخص ثالث وارد می کنند.

مقالات مرتبط

• مسئولیت مدنی سبب مجمل در حقوق مدنی ایران و فقه امامیه
• تحولات مسئولیت مدنی ناشی از فعل زیان بار تعدد اسباب در قانون مجازات اسلامی جدید 1392
• اسباب متعدد در مسئولیت مدنی