قاعده وجوب دفع منکر

قاعده وجوب دفع منکر دو جنبه ایجابی و سلبی دارد. در بُعد سلبی قاعده مستلزم حرمت اقدام مکلف به زمینه سازی ارتکاب منکر از سوی دیگران است و در بُعد ایجابی مقتضی اقدام مکلف به پیشگیری از ارتکاب منکر توسط دیگران است. منکر هرکاریست که عقل‌ها و خردهای صحیح، زشتی آن را حکم می‌کند یا اینکه عقل‌ها در زشتی و خوبی آن کار سکوت می‌کنند سپس دین و شریعت بدی و زشتی آنرا بیان میکند. موضوع مسئولیت خارج از قرارداد زیان یا خسارت، اعم از مادی یا معنوی، است. زیان و خسارت مادی یا معنوی امری منکر است که عقل‌ها و خردهای صحیح به زشتی آن حکم می‌کند و از این حیث مشمول قاعدۀ وجوب دفع منکر می‌شوند و بر اساس آن دفع و پیشگیری هر نوع زیان و ضرر مادی یا معنوی واجب است. آن گونه که یکی از فواید وجوب دفع منکر را «کنترل، نظارت عمومی، اصلاح و امنیت جامعه اسلامی» دانسته‌اند.