ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی

در مواردی که اشخاص ذی نفع احتمال دهند که درآینده استفاده از دلایل و مدارک دعوای آنان ازقبیل تحقیق محلی و کسب اطلاع از مطلعین و استعلام نظر کارشناسان یا دفاتر تجاری یا استفاده از قرائن و امارات موجود در محل و یا دلایلی که نزد طرف دعوا یا دیگری است، متعذر یا متعسر خواهد شد، می توانند از دادگاه درخواست تأمین آنها را بنمایند.

مقصود از تأمین در این موارد فقط ملاحظه و صورت برداری از این گونه دلایل است.

توضیح واژگان

تامین دلیل : در قانون تامین دلیل تعریف نشده است اما می توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت ، استناد نماید.1047281 به بیان دیگر تامین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می باشد.401480

صورتجلسه تامین دلیل : سند رسمی است که مامور مجری قرار که مقامی رسمی است در دایره صلاحیت خود با توجه به مقررات قانونی آن را تنظیم می نماید 522390

پیشینه

مفاد این ماده در ماده 315 قانون ایین دادرسی مدنی سابق بیان شده بود.139122 و در ماده 316 سابق نیز آیین تامین دلیل آورده شده است .53718

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

دلایل و اماراتی که در این ماده به منظور تامین دلیل ذکر شده ان جنبه تمثیلی داشته و شامل کلیه دلایلی که متقاضی درخواست می نماید می باشد.335520

درست است که در حال حاضر درخواست تامین دلیل در قالب دادخواست تنظیم می شود اما تامین دلیل درخواست بوده و نمیتوان فرد را ملزم به ارائه دادخواست نمود114087////117664و در هر حال تامین دلیل اقامه دعوا محسوب نمی شود.312040و قرار رد درخواست تامین دلیل غیر قابل تجدیدنظر می باشد.312038

به منظور اینکه تامین دلیل وسیله سو استفاده افراد و همچنین مشغول کردن بی مورد دستگاه قضایی نگردد ، باید متقضای تامین دلیل توضیح دهد که چگونه اگر دلائل ضبط نشود ، در آینده استفاده از آن متعسر خواهد شد.387148

درخواست تامین دلیل ممکن است با جلب نظر کارشناس صورت گیرد مانند موردی که تعیین میزان خسارت وارده به اتومبیل مورد تقاضا باشد.1328061

سوابق و مستندات فقهی

ممکن است بالفعل دعوایی مطرح نباشد اما ذینفع به وجهی که امروزه آن را تامین دلیل می نامند از قاضی بخواهد تا شهادت شهود او را استماع کند تا بعدا در دعوا به آن استناد نماید.534633

صورت برداری دادگاه از دلایل اثبات قبل از حاجت به اثبات به منظور حفظ از زوال در صورت جلسه ای که متضمن این امر است را امروزه تامین دلیل می نامند.534653

مصادیق و نمونه ها

1) تامین دلیل در تصادفات : یکی از طرفین که قصد طرح شکایت دارد درخواست تامین دلیل داده و پس از محاسبه کم و کیف خسارات وارده خودرو خود را تعمیر نموده و سپس مستند به تامین دلیل  اقامه دعوا می نماید.53715

2) در اثنای رسیدگی نیاز به تامین دلیل می باشد : مثلا خواهان دعوی غصب در اثنا رسیدگی متوجه می شود که خوانده در ملک وی جوی اب احداث کرده و موجب خرابی و خسارات در ملک وی گردیده است در اینجا با تامین دلیل و تعیین خسارات وارده می تواند به رفع عیب ملک و سپس استناد به تامین دلیل در محکمه بپردازد.53718

3) درخواست تامین دلیل ممکن است با جلب نظر کارشناس صورت گیرد مانند موردی که تعیین میزان خسارت وارده به ملک  مورد تقاضا باشد.1328061

4)فرم تامین دلیل اسکن شود*********1047690