ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

هر کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه طاهره (س) اهانت نماید اگر مشمول حکم‌ ساب ‌النبی باشد اعدام می ‌شود و در غیر این صورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد.

نظر مجلس : ‌از نظر مقررات کیفری اهانت و توهین و ... عبارت است از بکار بردن الفاظی که صریح یا ظاهر باشد و یا ارتکاب اعمال و انجام ‌حرکاتی که با لحاظ عرفیات جامعه و با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص موجب تخفیف و تحقیر آنان شود و با عدم ظهور الفاظ ‌توهین تلقی نمی‌گردد.

واژگان

منظور از ائمه طاهرین در متن ماده دوازده امام «علیهم السلام» است که مورد قبول شیعیان اثنی عشری هستند. منظور از صدیقه طاهره حضرت زهرا «سلام الله علیها» است و منظور از انبیای عظام کسانی است که بر اساس اعتقادات اسلامی پیامبر هستند. از این نظر تفاوتی بین پیامبران اولوالعزم و غیر آن وجود ندارد. البته برخی دیگر معتقدند منظور از پیامبران عظام صرفا پیامبران اولوالعزم و پیامبرانی است که نامشان در قرآن آمده است.

منظور از مقدسات اسلام همه چیزی است که مورد احترام و تقدیس همه یا اکثر مسلمانان قرار دارد. به نحوی که اهانت به آن اهانت به اسلام قلمداد شود و از ارکان و ضروریات دین باشد. باید دقت کرد که مقدسات اسلام از سنت های عرفی و استنباطات دینی تمایز دارند.

پیشینه

ماده 13 لایحه قانونی مطبوعات 1334

ماده 26 قانون مطبوعات مصوب 1364

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در این ماده قانونگذار توهین به مقدسات اسلامی را مورد جرم انگاری قرار داده است. اهانت و توهین میتواند با فعل، نوشته یا حتی با اشاره صورت گیرد. اما تحقق آن با ترک فعل محل تردید بوده و قابل پذیرش نیست. البته برخی دیگر ارتکاب این جرم را با ترک فعل اگر به حدی برسد که از نظر عرف، شرع یا قانون قابل تعقیب باشد صحیح میدانند؛ مانند کسی که به قصد تحقیر هنگام شنیدن نام پیامبر صلوات نمیفرستد. به لحاظ عنصر روانی لازم است مرتکب این جرم عمد در توهین داشته باشد. اما سونیت خاص دیگری مانند بر هم زدن نظم عمومی، بدبین کردن مردم به مبانی مذهبی، جریحه دار کردن احساسات عمومی و ... شرط نیست.