نظریه شماره 7/1400/1715 مورخ 1401/06/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره گسترش مفهوم هَدم

شماره نظریه	۷/۱۴۰۰/۱۷۱۵
شماره پرونده	۱۴۰۰-۷۶-۱۷۱۵ ح
تاریخ نظریه	۱۴۰۱/۰۶/۰۵

استعلام: با توجه به حکم مقرر در ماده ۸۷۳ قانون مدنی، چنانچه افرادی که از هم ارث می برند در زمان واحد فوت کنند و تاریخ تقدم و تأخر فوت هیچ یک مشخص نباشد و علت مرگ هم غیر از غرق و هدم باشد و در اثر حوادث طبیعی مانند آتش سوزی و یا به سبب جنگ، تصادف، سقوط هواپیما و مانند آن فوت کنند، آیا می توان حکم غرق و هدم را به این افراد تعمیم داد و آن ها را مشمول این حکم دانست؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

در قانون مدنی تعریف واژه هدم به عمل نیامده است؛ اما با توجه به فتوای امام خمینی (ره) در تحریر الوسیله (جلد ۲ در کتاب مواریث، میراث الغرقی و المهدوم علیهم) و نظر آیت اله العظمی سیستانی در جلد سوم منهاج الصالحین، انفجار و انهدام وسیله نقلیه (اتومبیل، قطار، هواپیما و...) می تواند از مصادیق آن باشد. بدیهی است هدم و احکام مترتب بر آن صرفا در مواردی قابلیت اعمال و اجرا دارد که فوت در اثر حادثه ای مانند مصادیق فوق به وقوع پیوسته باشد و لذا مواردی مانند مرگ در اثر بیماری که مرگ در اثر یک حادثه نمی باشد و تقدم و تأخر فوت کنندگان قابلیت بررسی و تعیین دارد را شامل نمی شود.