نظریه شماره 7/99/1074 مورخ 1399/07/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تصاحب وجوه از ناحیه کارگری که مسئولیت فروش اموال برعهده اش بوده پس از فروش آنها

شماره نظریه	۷/۹۹/۱۰۷۴
شماره پرونده	۹۹-۱۸۶/۲-۱۰۷۴ ک
تاریخ نظریه	۱۳۹۹/۰۷/۲۷

استعلام: بند ۵ ماده ۶۵۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ به سرقت مستخدم از مال مخدوم یا مال دیگری که در منزل مخدوم خود یا منزل دیگری که به اتفاق مخدوم به آن رفته یا شاگرد یا کارگر است و یا سرقت از محلی که معمولا محل کار وی بوده از قبیل خانه، دکان، کارگاه، کارخانه و انبار؛ و مطابق ماده ۶۷۴ قانون مذکور، هرگاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آن ها را به ضرر مالکین یا متصرفین استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود کند به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد. چنانچه شخصی شاگرد یا کاگر مغازه بوده و مسؤولیت فروش بر عهده وی گذاشته شده و پس از فروش، وجوه حاصل شده را به نفع خود تصاحب کند، آیا این اقدام مطابق با بزه سرقت مذکور در ماده ۶۵۶ است یا خیانت در امانت؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

هر یک از مواد مورد اشاره در محل خاص خود قابلیت اعمال دارند. بند ۵ ماده ۶۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ (تعزیرات) ناظر به حالتی است که اموال به کارگر سپرده نشده است و کارگر به واسطه کار کردن نزد کارفرما به اموال دسترسی دارد و قانونگذار به اعتبار سهولت دسترسی کارگر به اموال مذکور و نیز حسن اعتماد کارفرما به وی، در مقایسه با سرقت موضوع ماده ۶۶۱ قانون فوق الذکر برای کارگر مجازات شدیدی در نظر گرفته است؛ در حالی که در ماده ۶۷۴ این قانون اموال مشخصا به شخص سپرده شده است و قرار بر استرداد اموال مذکور یا وجه حاصل از آنها است. در مانحنفیه عمل مشمول ماده ۶۷۴ قانون یادشده است و صرف کارگر بودن باعث شمول حکم ماده ۶۵۶ یا صدق تعدد معنوی نیست.