ماده ۶۷۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
هرگاه در اثر صدمه ای مانند شکستن سر یا صورت، عقل زایل شود یا نقصان یابد، هر یک دیه یا ارش جداگانه ای دارد.
پیشینه
سابقاً ماده 446 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370) در این خصوص وضع شده بود.806928
نکات توضیحی تفسیری دکترین
به نظر می رسد نظر به این ماده و برخی دیگر از مواد قانونی، دیه اعضاء و منافع در یکدیگر تداخل نمی کنند.835584برخی از نویسندگان بیان نموده اند که محل ضربه در میزان دیه بی تأثیر است. لذا در از بین رفتن عقل از طریق ضربه به سر یا دست تفاوتی وجود ندارد.713216 همچنین بر اساس اصل عدم تداخل دیات، باید برا ی هر جنایت، دیه ای جداگانه تعیین شود.671448
مستندات فقهی
مستند شرعی این ماده را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند.713212 همچنین در این خصوص روایتی از امام علی (ع) نیز وجود دارد.835596
سوابق فقهی
برخی از فقها در کتب خود به عدم تداخل دیه سر و زوال عقل تصریح نموده اند. اما گروه اندکی نیز بیان نموده اند در فرض زوال عقل بر اثر ورود یک ضربه به مغز، دیه ضربه سر و عقل تداخل می کند.842956
در خصوص زوال عقل بر اثر ضربه مغزی نیز در باب تداخل یا عدم تداخل دیات میان فقها اختلاف نظر است.842948
البته گروهی از فقها بر این باورند که باید میان منافع عضو و منافعی که در خود عضو قرار نگرفته است، قائل به تفکیک بود.1937460همچنین در خصوص فردی که به موجب ضربه دیگری دچار ضربه مغزی شده و مدتی نیز بیهوش بوده است ، برخی از فقها بیان نموده اند که اگر این فرد نجات نیابد و ضربه نیز عمدی نبوده باشد، موجب دیه کامل است ئ در فرض نجات، بر اساس اینکه کدام قسمت های بدن او دچار نقص شده اند، به همان نسبت دیه تعیین می شود.1426084