ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی

دلائل اثبات دعوی از قرار ذیل است‌:

1 ـ اقرار،

2 ـ اسناد کتبی‌،

3 ـ شهادت‌،

4 ـ امارات‌،

5 ـ قسم‌.

توضیح واژگان

دلیل در لغت، یعنی راهنما، رهبر و رهنمون.

پیشینه

در اعصار گذشته، اقرار، ملکه دلایل بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

دلیل، اماره و اصل، برای اثبات دعوا به کار می روند.

سند، ملکه دلایل است.. و در عصر حاضر، اماره و شهادت، به عنوان دلایل ناقص محسوب گردیده؛ و به دلیل امکان فراموشی، عدم صداقت، و یا دقت ناکافی شاهد، اعتماد به وی مشکل است. به همین دلیل، بیشتر مردم به تنظیم سند در روابط خود رو آورده؛ و شهادت، نتوانسته جایگاه گذشته خود را، حفظ نماید.

اگر اماراتی، مبنی بر حقانیت مدعی موجودباشد؛ وی دیگر، نیازی به ارائه دلیل ندارد.

مستندات فقهی

آیه 282 سوره بقره "... وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ ..."، دلالت بر پذیرش اقرار کتبی دارد.

به دلالت اجماع، سند و نوشته، اعتبار ندارد؛ مگراینکه اماراتی برای اثبات صحت آنها موجودباشد.

آیه 282 سوره بقره "... وَلَا تَسْأَمُوا أَنْ تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ..." دلالت بر پذیرش سند، به عنوان دلیل دارد.

آیه 282 سوره   بقره "... وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجَالِكُمْ ..."، دلالت بر پذیرش شهادت دارد.